با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی/ موسسه تحقیقات برنج کشور-رشت

2 استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه

3 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان

چکیده

مکان یابی ژن های کمی (QTL) برای 10 صفت مربوط به کیفیت پخت و خوراک برنج با استفاده از 144 لاین نوترکیب خویش آمیختۀ حاصل از تلاقی دو رقم هاشمی / نعمت توسط نشانگر ریزماهواره انجام شد. صفات مورد بررسی در این تحقیق شامل میزان آمیلوز، درجه حرارت ژلاتینی شدن، و هشت خصوصیت چسبندگی نشاسته دانه برنج بود. در مجموع تعداد 23 عدد QTLs برای 10 صفت مورد بررسی از حداقل یک QTL تا حداکثر 4 QTL برای هر صفت شناسایی شد. برای هر صفت حداقل یک QTL روی کروموزم 6 شناسایی شد. چندین کلاستر ژنی که هر کدام از این کلاسترها چند صفت را کنترل می کنند نیز شناسایی شد. خصوصا یک کلاستر ژنی در نزدیکی جایگاه ژن آلکالین روی کروموزم 6 که شامل چهار QTL (qGT6، qFV6b، qCSV6 و qSBV) بود که به ترتیب صفات درجه حرارت ژلاتینی شدن، چسبندگی نهایی، قوام و پسروی چسبندگی را کنترل می کنند. اغلب این QTL ها بزرگ اثر بودند. یک کلاستر ژنی مهم دیگر در مکان ژنی واکسی روی کروموزوم 6 قرار داشت و شامل 3 QTL (qAC6، qMV6a و qBDV6) که به ترتیب صفات میزان آمیلوز، حداقل چسبندگی و فروریختگی چسبندگی را کنترل می کنند، که این QTLها نیز بزرگ اثر بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که برخی از صفات مربوط به کیفیت پخت و خوراک برنج توسط دو ناحیه ژن واکسی و آلکالین روی کروموزم 6 کنترل می شود. همچنین QTL های کوچک اثر جدیدی روی سایر کروموزوم ها برای صفات مورد بررسی شناسایی شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of Quantitative Trait Loci for some rice cooking and eating quality based on an Iranian RILs Population

نویسندگان [English]

  • A Ebadi 1
  • E Farshadfar 2
  • B Rabiei 3

1 and Member of Science of Rice Research Institute of Iran (RRII)

2 Professor of Razi University Department of Agronomy & Plant Breeding, Faculty of Agricultural Sciences, Razi University

3 Associate Professor of University of Guilan, Department of Agronomy & Plant Breeding, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran.

چکیده [English]

Quantitative trait loci (QTL) mapping were carried out for 10 rice cooking and eating quality traits, by using a 144 recombinant inbred lines derived from cross between Hashemi and Neamat varieties with microsatellite markers. The ten traits included amylose content (AC), gelatinization temperature (GT), and 8 parameters from the viscosity profile. A total of 23 QTLs were detected for the 10 traits, with at least one QTL and as many as 4 QTLs for each individual trait. At least one QTL for each trait detected on chromosome 6. Several QTL clusters were observed for multiple quality traits. Especially, one QTL cluster near the Alk locus on chromosome 6 includes four QTLs: qGT6, qFV6b, qCSV6 and qSBV6, which control GT, final viscosity (FV), consistency viscosity (CSV) and setback viscosity (SBV), respectively. Most of them were major QTLs. Another important QTL cluster was located at Wx locus on chromosome 6 includes 3 QTLs: qAC6, qMV6a and qBDV6, which control AC, MV (minimum viscosity) and breakdown viscosity (BD), respectively. Moreover, these QTLs were major QTLs. Our results showed some of cooking and eating quality controlled by tow region on chromosome 6, region of Wx locus and region of Alk locus. Markers linked to these two genes can be used as marker assisted selection in breeding programmes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Amylose content
  • riceViscosity profile
  • Microsatellite marker
  • QTL mapping