فصلنامه علمی زیست فناوری گیاهان زراعی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

بررسی تحمل به تنش شوری و تنوع آللی نشانگرهای ریزماهواره مرتبط با شوری در ژنوتیپ های گندم ایرانی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی- موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

2 دانشیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

3 دانشیار گروه زراعت واصلاح نباتات دانشگاه ارومیه، ارومیه ، ایران

چکیده

به منظور بررسی تنوع آللی نشانگرهای ریزماهواره مرتبط با نواحی QTLهای دخیل در تحمل به شوری و ارتباط این نشانگرها با عملکرد تحت شرایط نرمال و تنش شوری در گندم‌های ایرانی، تعداد 25 ژنوتیپ گندم نان (شامل ارقام و لاین‌های بومی و اصلاح شده متحمل تا حساس) با استفاده از 45 جفت آغازگر ریزماهواره مرتبط با شوری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین عملکرد دانه در هر دو شرایط محیطی حاکی از وجود اختلاف معنی دار بین ژنوتیپ‌ها بود. در شرایط تنش ژنوتیپ‌های شماره 25 (Pishtaz/Karchia) و 16 (Sissons/3/ Alvd//Aldan/Ias58) به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه را نشان دادند. بر اساس میانگین عملکرد دانه (در شرایط تنش و بدون تنش) و شاخص‌های تحمل و حساسیت به تنش ژنوتیپ‌ها به گروه‌های متحمل، نیمه متحمل و حساس تقسیم شدند. بر اساس نتایج ارزیابی مولکولی از بین 45 نشانگر SSR مورد استفاده، تعداد 27 نشانگر، الگوی نواربندی چندشکل (پلی‌مورف) نشان دادند. در این نشانگرها در مجموع 95 آلل مشاهده شد که 89 آلل دارای چندشکلی بودند به طوریکه تعداد آلل برای هر آغازگر از دو تا هفت آلل متغیر و میانگین تعداد آلل 52/3 برای هر جفت نشانگر بود. محتوای اطلاعات چندشکلی (PIC) برای نشانگرهای مختلف از 077/0 تا 454/0 با میانگین 258/0 و میزان شاخص نشانگر (MI) از 15/0 تا 19/1 با میانگین 79/0 بود. تجزیه خوشه ای بر اساس داده‌های مولکولی، ضمن هم‌خوانی نسبی با نتایج حاصله از ارزیابی مزرعه-ای به خوبی توانست ژنوتیپ‌های متحمل و حساس را از هم تفکیک نماید و با گروه‌بندی بر اساس تجزیه به بردارهای اصلی با استفاده از نشانگرهای مولکولی نیز مطابقت زیادی داشت. نتایج حاصله نشان داد که نشانگرهایgwm291، gpw345، wmc249، barc353.1، cfa2170.2، gwm339 و wmc326 به‌طور نسبی از PIC و MI بیشتری برخوردار بوده و در نتیجه از قدرت تفکیک بالاتری در مقایسه با سایر آغازگرها برخوردار می باشند و می توانند به عنوان نشانگرهای مفید جهت بررسی تنوع ژنتیکی و برنامه‌های به‌نژادی برای تنش شوری استفاده شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Study on salinity tolerance and allelic diversity of microsatellite markers associated with salinity in Iranian wheat genotypes

نویسندگان [English]

  • Ashkboos Amini 1
  • Habibollah Gazvini 2
  • Reza Amirnia 3

1 Assistant professor, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.

2 Associate professor, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran

3 Associate Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Urmia University, Uromieh, Iran

چکیده [English]

In order to evaluate allelic diversity of microsatellite markers in QTL‌ regions associated with salinity tolerance and to assess relatedness of these markers with yield performance of Iranian wheats under normal and salt stress conditions, twenty-five wheat genotypes (comprising tolerant and sensitive Iranian landraces, commercial cultivars and breeding lines), were studied using 45 microsatellite primers. Results of yield mean comparison showed that there were significant differences among genotypes in both environmental conditions. Under stress conditions, genotypes no 25 (Pishtaz/Karchia) and 16 (Sissons/3/Alvd//Aldan/Ias58) had the highest and lowest grain yields, respectively. Based on grain yield mean under both stress and non-stress conditions as well as tolerance and susceptibility indices, the genotypes were classified into tolerant, moderately tolerant and sensitive groups. From 45 microsatellite primer pairs used, 27 markers were polymorphic. In total, these markers generated 95 alleles, from which 89 alleles were polymorphic, possessing 2-7 alleles with the average of 3.52 alleles per locus. The polymorphic information content (PIC) varied from 0.077 to 0.454 with the average of 0.258 and the Marker Index (MI) ranged from 0.151 to 1.19 with the average of 0.79 for different primers. Cluster analysis based on molecular data, could completely separate sensitive and tolerant genotypes and relatively was concordant with grouping of genotypes based on field results. Principal coordinate analysis (PCOA), mostly confirmed the results of cluster analysis. Results of molecular data demonstrated that SSR markers: gwm291, gpw345, wmc249, barc353.1, cfa2170.2, gwm339 and wmc326 had higher PIC & MI values and can be considered as suitable microsatellite markers to assess the genetic diversity among the wheat genotypes in salinity stress breeding programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Allelic diversity
  • microsatellites
  • salinity stress
  • Wheat
مراجع
Ahmad M, Shahzad A, Iqbal M, Asif M, Hirani AH (2013) Morphological and molecular genetic variation in wheat for salinity tolerance at germination and early seedling stage. Aust. J. Crop Sci. 7(1): 66-74.
Amini A, Amirnia A, Ghazvini H (2015) Evaluation of salinity tolerance in bread wheat genotypes under field conditions. Seed and Plant Improvement Journal, 31(1): 95-115.
Anderson JA, Church JE, Autrique SD, Thanksley S, Sorrells ME (1993) Optimizing parental selection for genetic linkage map. Genome, 36(1): 181-188.
Askar M, Yazdansepas A, Amini A (2010) Evaluation of winter and facultative bread wheat genotypes under Irrigated and post-anthesis drought stress conditions. Seed and Plant Improvement Journal, 26(1): 313-329.
Bakhshandeh A, Keshavarz A, Khalili Y (2010) Global Agriculture and cereal production prospects on the horizon 2050. In: Proceeding of the 11th Iranian Congress of Crop Production and Breeding, Iran.
Byrt CS, Platten JD, Spielmeyer W, James RA, Lagudah ES, Dennis ES, Tester M, Munns R (2007) HKT 1;5-like cation transporters linked to Na+ exclusion loci in wheat, Nax2 and KNa1. Plant Physiol. 143: 1918–1928.
Carvalho A, Lima-Brito J, Maces B, Guedes-Pinto H (2009) Genetic diversity and variation among botanical varieties of old Portuguese wheat cultivars revealed by ISSR assays. Biochem. Genet. 47: 70-74.
Cheraghi SAM, Hasheminejhad Y, Rahimian MH (2009) An overview of the salinity problem in Iran: Assessment and monitoring technology. In: Advances in the assessment and monitoring of salinization and status of biosaline agriculture reports of expert consultation held in Dubai, United Arab Emirates, 26–29 November 2007. World Soil Resources Reports No. 104. FAO, Rome, p 21-22.
Donini P, Stephenson P, Bryan GY, Kobner RMD (1998) The potential of microsatellite for high throughput genetic diversity assessement in wheat barley. Gen. Res. Crop Evo. 45: 415-421.
Emon RM, Islam MM, Halder J, Fan Y (2015) Genetic diversity and association mapping for salinity tolerance in Bangladeshi rice landraces. Crop J. 3: 440-444.
Esmaili K, Mehrabi AA, Etminan AR, Azizian E, Mansoury S, Hossein Abadi M, Haidarnezhadian M (2012) Study of genetic diversity in Aeghilops tauschii accessions using SSR marker. Genetics-novin 7(4): 333-342.
Fernandez, GCJ (1992) Effective selection criteria for assessing plant stress tolerance. pp. 257-270. In: Kuo, C.G. (Ed.). Proceedings of International Symposium on Adaptation of Food Crops to Temperature and Water stress, AVRDC, Taiwan.
Fischer R, Maurer R (1987) Drought resistant in spring wheat cultivars. I: Grain Yield response. Aus. J. Agric. Res. 29: 895-97.
Genc Y, Oldach K, Verbly A P, Lott G, Hassan M, Tester M, Wallwork H, McDonald GK (2010) Sodium exclusion QTL associated with improved seedling growth in bread wheat under salinity stress. Theo. Appl. Genet. 121(5): 877-94.
Goudarzi M, Pakniyat DH (2008) Evaluation of wheat cultivars under salinity stress based on some agronomic and physiological traits. Journal of agriculture and social sciences, 4: 35-38.
Javdekar V, Singh NP, Kumar P (2011) Monograph: Study the effect of salt stress on morpho-molecular characters of wheat. International Journal of Scientific and Research Publications. p37.
Jia, QJ, Zhu JH, Wang JM, Yang JM (2010) Fusarium head blight evaluation and genetic diversity assessment by simple sequence repeats in 88 barley cultivars and landraces. In: Proceedings of the 10th International Barley Genetics Symposium (Ceccarelli, S. and Grando, S., Eds.) pp. 298-311, ICARDA, Allepo, Syria.
Kanafi M L, Dehghani H, Dvorake J (2015) Response of salt stress in some bread wheat varieties by tolerance indices. Cereal Res. 5(2): 145-157.
Ma L, Zhou E, Hou N (2007) Genetic analysis of salt tolerance in a recombinant inbred population of wheat (Triticum aestivum L.). Euphytica, 153: 109-117.
Meszaros K, Ildiko K, Csaba K, Judit B, Laszlo L, Zoltan B (2007) Efficiency of different marker systems for genotype fingerprinting and for genetic diversity studies in barley (Hordeum vulgare L.). S. Afr. J. Bot. 73: 43-48.
Moghaieb REA, Abdel-Hadi AA, Talaat NB (2011) Molecular markers associated with salt tolerance in Egyptian wheats. Afr. J. Biotechnol. 10(79): 18092-18103.
Mohammadi SA, Prasanna BM (2003) Analysis of genetic diversity in crop plants salient statistical tools and considerations. Crop Sci. 43:1235-1248.
Ogbayanna F, Imtiaz A, Depauw R (2007) Haplotype diversity of pre-harvest sprouting QTLs in wheat. Genome 50: 107-118.
Powell W, Morgante M, Ander C, Hanafey M, Vogel J, Tingy S, Rafalaski A (1996) The comparison of RFLP, RAPD, AFLP and SSR (microsatellite) marker for germplasm analysis. Mol. Breed. 2(3): 225-238.
Rahaie M, Gomarian M, Alizadeh H, Malboobi MA, Naghavi MR (2012) The expression analysis of transcription factors under long term salt stress in tolerant and susceptible wheat genotypes using reverse northern blot technique. Iranian J. Crop Sci. 13(3): 580-595.
Rohlf, FJ (2000) NTSYS-pc: Numerical taxonomy and multivariate analysis system. Ver. 2.02. Exeter software. Setauket, New York.
Rosielle AT, Hamblin J (1981) Theoretical aspects of selection for yield in stress and non-stress environments. Crop Sci. 21: 943-945.
Roy SJ, Tucker EJ, Tester M (2011) Genetic analysis of abiotic stress tolerance in crops. Curr. Opin. Plant Biol. 14: 232-239.
Saghai-Maroof MA, Soliman K, Jorgensen RA, Allard RW (1984) Ribosomal DNA spacer-lenth polymorphism in barely: Mendelian inheritance, chromosomal location and population dynamics. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 81: 8014-8018.
Sardouie-Nasab S, Mohammadi-Nejad Gh, Nakhoda B (2013) Assessing genetic diversity of promising wheat (Triticum aestivum L.) lines using microsatellite markers linked with salinity tolerance. Journal of Plant Molecular Breeding, 1(2): 28-39.
Shahzad A, Ahmad M, Iqbal M, Ahmed I, Ali GM (2012) Evaluation of wheat landrace genotypes for salinity tolerance at vegetative stage by using morphological and molecular markers. Genet. Mol. Res. 11 (1):679-692.
Shuorvazdi A, Mohammadi SA, Norozi M, Sadeghzadeh B (2014) Molecular analysis of genetic diversity and relationships of barley landraces based on microsatellite markers. Journal of Plant Genetic Research, 1:51-64.
Singh SP, Diwivedi VK (2002) Character association and path analysis in wheat (Triticum aestivum L.). Agric. Sci. Dig. 22: 225-547.
Soleimani VD, Baum BR, Jonson DA (2002) AFLP and pedigree-based genetic diversity estimates in modern cultivars of durum wheat (Triticum turgidum L. subsp durum (Desf.) Husn.). Theor. Appl. Genet. 104: 350-357.
Tilman D, Balzer C, Hill J, Belfort BL (2011) Global food demand and the sustainable intensification of agriculture. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 108: 20260-20264.
Thomas KG, Bebeli PJ (2010) Genetic diversity of Greek Aegilops species using different types of nuclear genome markers. Mol. Phylogenet. Evol. 56: 951-961.
Vaja Komal N, Gajera HP, Katakpara Zinkal A, Patel SV, Golakiya BA (2016) Microsatellite markers based genetic diversity analysis for salt tolerance in wheat genotypes. Indian J. Agric. Biochem. 29(2): 140-145.
Wang ZF, Wang JF, Bao YM, Wu YY, Zhang HS (2011) Quantitative trait loci controlling rice seed germination under salt stress. Euphytica, 178: 297-307.
فصلنامه علمی زیست فناوری گیاهان زراعی
دوره 6، شماره 16 - شماره پیاپی 16
اسفند 1395
صفحه 75-89
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار