%0 Journal Article %T بیان افتراقی ژن ‌های درگیر در مسیر تحمل به تنش کم آبی در راستای غربالگری ژنوتیپ های متحمل در گندم نان %J فصلنامه علمی زیست فناوری گیاهان زراعی %I دانشگاه پیام نور %Z 2252-0783 %A کفاش مقدم, محمد حسن %A سنجریان, فروغ %A کردناییج, علاءالدین %A چائی چی, مهرداد %A ناجی, امیر محمد %D 2022 %\ 06/21/2022 %V 11 %N 37 %P 51-62 %! بیان افتراقی ژن ‌های درگیر در مسیر تحمل به تنش کم آبی در راستای غربالگری ژنوتیپ های متحمل در گندم نان %K بیان ژن %K تنش خشکی %K توده‌های بومی‌گندم %K نورترن بلات معکوس %R 10.30473/cb.2022.63976.1878 %X گندم به‌عنوان مهم‌ترین غله در بسیاری از مناطق جهان است و غذای اصلی اکثر مردم را تشکیل می‌دهد. با این وجود، اغلب مناطق تولید گندم در جهان در بخشی از فصل رشد و بیشتر در مراحل انتهایی رشد با کمبود آب مواجه هستند. لذا شناسایی ارقام متحمل و نیز مطالعه‌ی مکانیسم‌های افزایش‌دهنده مقاومت به تنش خشکی از راهکارهای مناسب جهت مقابله با عوارض تنش خشکی خواهد بود. تحقیق حاضر با هدف بررسی سطح بیان هشت ژن منتخب مرتبط با تحمل به خشکی P450 ,NCED ،ABF ، HKT ، PAL ، ABC transporter, bHLH و لیپواکسیژناز در دو ژرم پلاسم بومی‌گندم زمستانه ایرانی حساس و متحمل به خشکی انجام گرفت. سنجش بیان این ژن‌ها بر روی نمونه‌های برگی جمع‌آوری‌شده در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و دو سطح تیماری (نرمال و تنش خشکی) از گیاهان کشت شده در گلخانه، صورت گرفت. برای این منظور پس از تکثیر cDNA با ژن‌های منتخب، بیان آن‌ها با استفاده از روش نورترن‌بلات معکوس نسبت به یک ژن کنترل داخلی (TEF-1α) سنجیده و با استفاده از نرم‌افزار توتال لب کمی‌گردید. مطالعه بیان نسبی هر ژن نسبت به ژن کنترل داخلی نشان داد که اعمال تنش خشکی بر میزان بیان تمامی ژن‌ها به جزء ژن bHLH اثر معنی‌داری داشته‌است. نمودار دوطرفه بر پایه مولفه‌های اول و دوم، جداسازی ژنوتیپ‌ها را در تنش کم‌آبی بر اساس مقدار بیان هفت ژن مورد ارزیابی امکان‌پذیر کرد. این روش می‌تواند در غربالگری و شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل در توده‌های بومی‌گندم کاربرد مؤثری داشته‌باشد. %U https://cropbiotech.journals.pnu.ac.ir/article_8930_415c015cee741d0b9a126999a6edc308.pdf