نوع مقاله : علمی پژوهشی
نویسندگان
1 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران،
2 استادیار گروه کشاورزی‌هسته ای، پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی سازمان انرژی اتمی،کرج،
3 مربی گروه کشاورزی‌هسته ای، پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی سازمان انرژی اتمی، کرج
4 استادیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
5 کارشناس‌ارشد صنایع غذایی، همکار گروه کشاورزی‌هسته¬ای، پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی کرج
6 کارشناسی‌ارشد بیماری‌شناسی گیاهی، همکار گروه کشاورزی هسته ای، پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی کرج
چکیده
در این تحقیق اثر بازدارندگی دزهای مختلف اشعه گاما بر جوانه‌زنی اسپور قارچ Trichoderma harzianum و تأثیر آن در خصوصیات مورفولوژیکی و آنتاگونیستی موتانت‌های حاصل در کنترل قارچ بیمارگر Rhizoctonia solani بررسی شد. برای این منظور سوسپانسیون اسپور تریکودرما در معرض دزهای 0، 50، 150، 200، 250، 300، 350، 400 و 450 گری اشعه گاما قرار گرفت. برای بررسی تأثیر اشعه گاما بر رشد ریسه، قارچ تریکودرما با دزهای 0، 400، 800، 1200، 1600، 2000 و 2500 گری پرتوتابی شد. نتایج حاصل نشان داد که پرتوتابی در محدوده دز450 گری به‌طور کامل مانع جوانه‌زنی اسپور قارچ می‌شود و دز 250 گری به‌عنوان دامنه دز اپتیمم برای القای جهش در تریکودرما انتخاب شد. همچنین پرتو گاما باعث تنوع در خصوصیات مورفولوژیکی قارچ تریکودرما از جمله شکل، رنگ، اسپوردهی و سرعت رشد ریسه شد. نتایج آزمون آنتاگونیستی نشان داد پتانسیل کنترل‌کنندگی جدایه‌های جهش‌یافته در مقایسه با جدایه مادری (شاهد) در برابر قارچ پاتوژن R.solani به‌طور معنی‌داری افزایش یافته است. براساس نتایج این بررسی، با استفاده از روش القای موتاسیون با پرتوتابی گاما توانایی کنترل بیولوژیکی در قارچ تریکودرما به‌صورت کاملاً معنی‌داری افزایش پیدا می‌کند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Investigation of Gamma Radiation Effects on Morphological and Antagonistic Characteristics of Trichoderma harzianum
نویسندگان [English]
- Reza Moradi 1
- Samira Shabazi 2
- Hossein Ahari Mostafavi 3
- Mohammad Ali Ebrahimi 4
- Hamed Askari 5
- S. Mahyar Mirmajlesi 6
1 M. Sc. of Agricultural Biotechnology, Payame Noor University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Agricultural, Medical and Industrial Research School, Nuclear Science and Technology Research Institute, Karaj, Iran
3 M. Sc. of Plant Pathology- Agricultural, Medical and Industrial Research School, Nuclear Science and Technology Research Institute, Karaj, Iran,
4 Assistant Professor, Department of Agricultural Biotechnology, Payame Noor University, Tehran, Iran.
5 M. Sc. of Food Science and Technology- Agricultural, Medical and Industrial Research School, Nuclear Science and Technology Research Institute, Karaj, Iran.
6 M. Sc. of Plant Pathology- Agricultural, Medical and Industrial Research School, Nuclear Science and Technology Research Institute, Karaj, Iran.
چکیده [English]
In this study, effects of gamma irradiation doses on spore germination of Trichoderma harzianum and its effects on morphological and antagonistic capability of the mutants to control Rhizoctonia solani have been evaluated. Spore suspension of Trichoderma was gamma-radiated by 0, 50, 100, 150, 200, 250, 300, 350, 400 and 450 Gry Gamma ray and the effects on mycelial growth were evaluated by irradiation with 0, 400, 800, 1200, 2000 and 2500 Gry. The results obtained showed that 450 Gry gamma radiations completely blocked the spore germination and 250 Gry was found as the optimum dose to induce mutation in Trichoderma. Furthermore, gamma irradiation could change the morphological characteristics such as: colonies shape and color, sporolation and mycelia growth rate. Dual culture test proved that, the mutated isolates had statistically more antagonistic capability against R. solani than its parental strains. According to the findings of the present study, bio-control capability of Trichoderma could be improved through gamma radiation.
کلیدواژه‌ها [English]
- gamma radiation
- Mutation
- Biological control
- Trichoderma harzianum
- Rhizoctonia solani
)