اصلاح نباتات مولکولی
زینب شهابزاده؛ رضا درویش زاده؛ رضا محمدی؛ مراد جعفری؛ هادی علیپور
چکیده
گیاه فسکیوی پابلند (Festuca arundinacea) از خانواده Poaceae، یک گیاه آلوهگزاپلوئید (2n=6x=42) دگربارور است که در سرتاسر دنیا به صورت گیاه علوفهای استفاده میشود. اکثر صفات مورفولوژیک با ارزش اقتصادی بالا توارث کمّی (پلیژنیک) داشته و بیان ژنهای کنترل کننده این صفات به طور وسیعی تحت تاثیر محیط قرار میگیرند از این رو اصلاح این گونه صفات با روشهای ...
بیشتر
گیاه فسکیوی پابلند (Festuca arundinacea) از خانواده Poaceae، یک گیاه آلوهگزاپلوئید (2n=6x=42) دگربارور است که در سرتاسر دنیا به صورت گیاه علوفهای استفاده میشود. اکثر صفات مورفولوژیک با ارزش اقتصادی بالا توارث کمّی (پلیژنیک) داشته و بیان ژنهای کنترل کننده این صفات به طور وسیعی تحت تاثیر محیط قرار میگیرند از این رو اصلاح این گونه صفات با روشهای اصلاح کلاسیک مشکل و زمانبر است. در 40 سال اخیر توسعه تکنولوژی نشانگرهای مولکولی و تلفیق آن با روشهای بیومتری امکان شناسایی QTL و توسعه گزینش به کمک نشانگر را فراهم نموده است. این تحقیق با هدف مطالعه ژنتیکی و شناسایی QTLهای کنترلکننده صفات زراعی در ژرمپلاسم فسکیوی پابلند و با استفاده از تجزیه ارتباطی انجام شد. در آزمایش مولکولی، تنوع ژنتیکی نود جمعیت فسکیوی پابلند با 10 جفت آغازگرEST-SSR و 39 آغازگر ISSR بررسی شد. در ارزیابیهای مزرعهای، تنوع فنوتیپی نود جمعیت فسکیوی پابلند در رابطه با 10 صفت زراعی در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شد. از میان صفات زراعی مورد بررسی بیشترین تنوع در صفات تاریخ گردهافشانی و ارتفاع بوته مشاهده شد. در تجزیه به مؤلفههای اصلی براساس صفات زراعی مورد مطالعه جمعیتها به دو گروه اصلی و چهار زیرگروه تقسیمبندی کنند. در گروهبندی جمعیتها براساس کل نشانگرهای مولکولی به روشهای UPGMA و بیزی، جمعیتهای فسکیوی پابلند به دو گروه چمنی و علوفهای تقسیمبندی شدند. نتایج نشان داد براساس هر دو نشانگر مورفولوژیکی و ژنتیکی مورد استفاده تنوع خوبی بین جمعیتها وجود دارد. در تجزیه ارتباطی با دو روش GLM و MLM بیشترین تعداد نشانگر برای تاریخ گردهافشانی شناسایی شد. در روش GLM تعدادی نشانگر مشترک بین دو صفت تاریخ گردهافشانی و تاریخ گلدهی مشاهده شد که میتوانند برای مطالعه همزمان هر دو صفت به کار روند.
ژنومیکس
فریبا مرسلی آقاجری؛ رضا درویش زاده؛ ناصر عباسپور
دوره 5، شماره 10 ، شهریور 1394، ، صفحه 1-16
چکیده
به منظور بررسی تأثیر تنش شوری بر عملکرد و صفات فیزیولوژیک آفتابگردان و تجزیه ژنتیکی صفات در شرایط تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلدانی در فضای باز انجام گرفت. عوامل مورد بررسی شامل سطوح مختلف تنش شوری (نرمال و تنش ناشی از 6 دسیزیمنسبرمتر) و لاینهای خویش آمیخته نوترکیب آفتابگردان ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر تنش شوری بر عملکرد و صفات فیزیولوژیک آفتابگردان و تجزیه ژنتیکی صفات در شرایط تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلدانی در فضای باز انجام گرفت. عوامل مورد بررسی شامل سطوح مختلف تنش شوری (نرمال و تنش ناشی از 6 دسیزیمنسبرمتر) و لاینهای خویش آمیخته نوترکیب آفتابگردان (102 لاین حاصل از تلاقی بین دو لاین RHA266 و PAC2 به همراه والدین) بودند. صفات مورد مطالعه شامل عملکرد دانه، محتوای کلروفیل، میزان فتوسنتز خالص، محتوای نسبی آب برگ، غلظت عناصر Na+ و K+ بود که در مرحله بعد از گلدهی کامل اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که اثر تنش شوری روی عملکرد دانه، Na+، K+ و نسبتهای Na+/K+، K+/ Na+ و محتوای نسبی آب برگ معنیدار میباشد. از نظر تمامی صفات مورد مطالعه بین ژنوتیپهای مورد بررسی اختلاف معنیداری مشاهده شد. تجزیه ژنتیکی صفات مورد مطالعه با استفاده از نقشه پیوستگی تهیه شده با 221 نشانگر مولکولی (SNP11SSR/210) با متوسط فاصله 44/7 سانتیمورگان بین نشانگرها به روش مکانیابی فاصلهای مرکب (CIM) انجام گرفت. در مجموع برای 8 صفت مورد مطالعه 8 QTL در شرایط تنش و 10 QTL در شرایط نرمال شناسایی شد. درصد تغییرات فنوتیپی توجیه شده توسط QTLها بین 4/10% تا 4/34% متغییر بود. با بررسی مکانهای ژنی شناسایی شده تحت شرایط نرمال و تنش شوری مشخص شد QTLهای Na+.S.4.1 با Na+/K+.S.4.1 و Chl.NS.6.1 با K+.S.6.1 هممکان هستند. استفاده از QTLهای هممکان در شرایط مختلف محیطی میتواند موجب افزایش کارایی انتخاب به کمک نشانگر و پیشبرد برنامههای به-نژادی گیاهی شود.