ارزیابی صفات مرتبط با کیفیت پخت در گندم دوروم و نان

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد بیوتکنولوژی‌کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 دانشیار، مؤسسه تحقیقات، اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، ایران

3 دانشیار، دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد، تهران، ایران

4 استادیار، مؤسسه تحقیقات، اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی صفات کیفی و پروتئین­های ذخیره­ای بذر، 11 ژنوتیپ گندم دوروم و سه رقم گندم فلات و ایگل و Verinac انتخاب شدند. هشت صفت کیفی شامل سختی دانه، عدد زلنی، گلوتن خشک، گلوتن مرطوب، حجم نان، رطوبت دانه، درصد جذب آب و درصد پروتئین اندازه­گیری شدند. برای تفکیک زیرواحد­های گلوتنین  از روش  SDS-PAGEاستفاده شد. تجزیه خوشه­ای صفات کیفی، نمونه­ها را به 3 گروه تقسیم کرد. نتایج همبستگی نشان داد که درصد پروتئین با عدد زلنی و سختی دانه و گلوتن مرطوب و خشک همبستگی مثبت دارد. همچنین درصد پروتئین با حجم نان و درصد رطوبت همبستگی منفی داشت. نتایج تجزیه رگرسیون به روش گام‌به‌گام  نشان داد که گلوتن خشک 90 درصد از تغییرات میزان پروتئین را توجیه می­کرد. در بررسی زیرواحدهای سنگین گلوتنین(HMW-GS)  در مکان ژنی Glu-A1 در ارقام فلات و ایگل به‌ترتیب آلل یک و *2 مشاهده شد. همچنین آلل *2 در سه ژنوتیپ (Kc- 525، Wc-3122، Wc-45505) مشاهده شد. برای مکان ژنی Glu-B1 در رقم فلات آلل 9+7 و در رقم ایگل و Verinac آلل 18+17 مشاهده شد. همچنین در این مکان ژنی در 6 ژنوتیپ (TN-12590، Kc-3638، TN-12501، Kc- 525، Wc-3122، Wc-45505) آلل 18+17، و در ژنوتیپ­های (TN-12595، TN-12567) آلل 8+7 مشاهده گردید. نتایج این تحقیق می­تواند در برنامه‌های اصلاحی و انتخاب جهت بهبود کیفیت گندم دوروم مفید باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluating the Cooking Quality Traits in Bread and Durum Wheat

نویسندگان [English]

  • Masume Rajabi Hashjin 1
  • Mostafa Agahee Sarbrzeh 2
  • Mohammad Hossein Fotokian 3
  • Mohsen Mohammadi 4
1 M.Sc. Agricultural Biotechnology, Shahed University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Research Institute of Seed and Plant Breeding, Karaj, Iran.
3 Associate Professor of Agricultural Biotechnology, Shahed University, Tehran, Iran
4 Assistant Professor, Research Institute of Seed and Plant Breeding, Karaj, Iran.
چکیده [English]

In order to evaluate the quality characteristics and seed storage proteins, 11 durum wheat genotypes as well as Eagle, Falat and Verinac genotypes were Chosen. Eight quality traits including hardness, grain quality, Zeleny number, dry gluten, wet gluten, bread mass, grain moisture, water absorption and protein content were measured. For separation of glutenin subunits SDS-PAGE method was used. The correlations between protein content and zeleny number, hardness, dry gluten and wet gluten were significant and positive. On the other hand, there were significant and negative correlation between protein content and bread mass and moisture content. The stepwise regression results indicated that dry gluten was the trait most related to protein content since it explained 90% of protein variation. The high molecular weight Glutenin subunits (HMW-GS) at the Glu-A1 locus, the 2* allele was observed in the Eagle, Falat and Verinac and three genotypes (Kc-525, Wc-3122, Wc-45505). At the Glu-B1 locus, the 7+9 was observed in Falat cultivar. The 17+18 allele was presented in Eagle, Verinac and 6 genotypes (TN-12590, Kc-3638, TN-12501, Kc-525, Wc-3122, Wc-45505). The 7+8 allele also was observed in two genotypes (TN-12595, TN-12567). Cluster analyses of qualitative traits, the genotypes were divided into 3 groups. The findings of the present study could be utilized in breeding programs aimed at improving durum wheat.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quality traits
  • Protein storage
  • Grain protein content
  • Zeleny
  • Cluster analysis