نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• حامد ابراهیم زاده ¹
• محمود لطفی ²
• شیوا عزیزی نیا ³
• فرنگیس قنواتی ⁴

¹ دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

² دانشیار، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

³ استادیار، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

⁴ استادیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج

چکیده

در پژوهش حاضر تولید گیاهان هاپلوئید در کدو از طریق القای رویان‌های بکرزا مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور گل­های ماده توسط بساک­های پرتوتابی‌شده با دزهای مختلف (25، 50، 75، 100 و 200 گری) اشعه گاما گرده­افشانی شدند. جنین­های القاء‌شده سه تا پنج هفته پس از گرده‌افشانی نجات داده شده و در محیط اختصاصیE20  کشت شدند. طبق نتایج تحقیق بیشترین تعداد جنین از دزهای 50 و 75 گری اشعه گاما به‌دست آمد که 82% از کل جنین­های حاصله را در بر می­گرفت و این درحالی بود که هیچ جنینی در دز 200 گری به‌دست نیامد. باززایی و تولید گیاهان هاپلوئید به‌شدت تحت تأثیر شدت دز اشعه گاما، تیپ و مرحله جنینی بود. بیشترین باززایی و تولید گیاه هاپلوئید مربوط به دز 50 گری بود که با 27 گیاه باززا­ شده و تولید 11 گیاه هاپلوئید اختلاف معنی­داری را با سایر دزها درسطح 5% از خود نشان داد. جنین­های بی­شکل فقط گیاه دیپلوئید تولید کردند؛ درحالی‌که به‌ترتیب 17/29، 33/33، 14/57، 67/66، 100 و 100 درصد از گیاهان به‌دست‌آمده از جنین­های لپه­ای، قلبی، اژدری، نوک­پیکانی، نوک‌اژدری و کروی هاپلوئید بودند. به‌طور کلی در طول مطالعه از 7744 بذر استخراجی، 127 جنین و 44 گیاه کامل به‌دست آمد؛ که از این میان هاپلوئیدی 17 گیاه توسط فلوسایتومتری و شمارش کلروپلاست­های سلول‌های نگهبان روزنه و همچنین بررسی خصوصیات موفولوژیکی تأیید شد.
 

کلیدواژه‌ها

• شمارش کلروپلاست
• مراحل جنینی
• لاین
• کدو خورشتی

موضوعات

• ژنتیک مولکولی و مهندسی ژنتیک
• کشت بافت و ریزازدیادی

عنوان مقاله [English]

Production of Haploids in Cucurbita pepo L. through Parthenogenesis Induced by Gamma-Irradiated Pollen

نویسندگان [English]

• Hamed Ebrahimizadeh ¹
• Mahmoud Lotfi ²
• Shiva Azizinia ³
• Farangis Ghanavati ⁴

¹ M.Sc., Abouraihan Campus, Tehran University, Pakdasht, Iran

² Associate Professor, Abouraihan Campus, Tehran University, Pakdasht, Iran

³ Assistant Professor Abouraihan Campus, Tehran University, Pakdasht, Iran

⁴ Assistant Professor, Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran.

چکیده [English]

Production of haploid plants was studied in summer squash via induction of parthenogenic embryos. Female flowers were pollinated with anthers irradiated by different doses of gamma ray (25, 50, 75, 100 and 200 Gray) and induced embryos were rescued and cultured in specific medium. The results achieved showed that the highest number of embryos was obtained in 50 and 75 Gray doses (82%), however, no embryo was produced at 200 Gray. Gamma ray doses and embryo stage had significant effect on frequency of embryo and plant regeneration. Highest embryo regeneration and haploid formation (27 plant regeneration and 11 haploids formation, respectively) were recorded at 50 Gray. All amorphous embryos produced only diploid plant, though 29.17, 33.33, 57.14, 66.67, 100 and 100 percent of plants derived from cotyledon, heart, torpedo, arrow-tip, torpedo-tip and globular embryos respectively, were haploid.  Based on this study, out of the 7744 extracted seeds, 127 embryos and 44 plants were regenerated; among those 17 plants were identified as haploid plants using chloroplast counting, Flow-Cytometry technique and morphologic traits evaluations.

کلیدواژه‌ها [English]

• Chloroplast counting
• Embryo stage
• Line
• Cucurbita pepo L