فصلنامه علمی زیست فناوری گیاهان زراعی

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

بررسی و آنالیز ژن‌های پاسخگو به پاتوژن‌ها در سیب‌زمینی ‏

عباس سعیدی؛ زهرا حاجی برات؛ احمد موسی پور گرجی؛ رحیم احمدوند

دوره 12، شماره 42 ، شهریور 1402، ، صفحه 1-15

https://doi.org/10.30473/cb.2023.68498.1915

چکیده

عملکرد سیب‌زمینی به عنوان یکی از منابع مهم در تأمین مواد اولیه غذایی و صنعتی در ایران و جهان، تحت تأثیر پاتوژن‌های مختلف می‌باشد. از بین این پاتوژن‌ها، PVY،PVX و نماتد جزء اصلی‌ترین عوامل کاهش عملکرد هستند. مکانیسم مولکولی زمینه‌ساز مقاومت بیماری در سیب‌زمینی تا حد زیادی ناشناخته باقی‌مانده است. در این مطالعه، آنالیز پروفایل‌های ... بیشتر عملکرد سیب‌زمینی به عنوان یکی از منابع مهم در تأمین مواد اولیه غذایی و صنعتی در ایران و جهان، تحت تأثیر پاتوژن‌های مختلف می‌باشد. از بین این پاتوژن‌ها، PVY،PVX و نماتد جزء اصلی‌ترین عوامل کاهش عملکرد هستند. مکانیسم مولکولی زمینه‌ساز مقاومت بیماری در سیب‌زمینی تا حد زیادی ناشناخته باقی‌مانده است. در این مطالعه، آنالیز پروفایل‌های بیان ژن از مجموعه داده‌های GEO سه آلودگی پاتوژن در سیب‌زمینی انجام شد و صفات مورفولوژیکی تحت چهار تنش مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور 501 ژن مشترک با بیان متفاوت‌(DEGs) در دو آزمایش بر روی سیب زمینی بررسی شد. تجزیه و تحلیل غنی‌سازی عملکردی نشان داد کهDEGs بیش‌تر در چرخه نیتروژن و متابولیکی اولیه، اتصال GTP و اتصال GTPase نقش دارند که پس از تلقیح با پاتوژن‌های مختلف به طور مداوم تنظیم می‌شوند. بر اساس آنالیز صفات مورفولوژی تحت چهار تنش، PVY و برهم‌کنش PVX/PVY اختلاف معنی‌داری را با سایر تنش‌ها (PVX و نماتد) بر روی این صفات بر جای گذاشت. از داده‌های ریزآرایه مربوط به سیب‌زمینی استخراج شده از پایگاه داده GEO برای تجزیه و تحلیل شبکه هم‌بیان ژن وزن‌دار (WGCNA) استفاده شد. بر اساس نتایج شبکه 2 گروه (ماژول) ژنی به دست آمد که پروفایل بیان آن‌ها در پاسخ به چهار تنش فوق‌الذکر همبستگی بالایی با یک‌دیگر داشتند. نتایج این آزمایش بینش‌ ارزشمندی را در مورد مسیرها و ژن‌های تحت‌ تاثیر ویروس‌های PVY، PVX، PVX/PVY و نماتد سیب‌زمینی ارائه می‌دهد که ممکن است شناسایی ژن‌های مقاومت به بیماری‌های متعدد در سیب‌زمینی را تسهیل کند.

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

ردیابی ‎و تفکیک دو عارضه اختلال و عدم غلاف‌بندی سویا در مزارع استان‌های گلستان و ‏مازندران

سون آی بغدادی؛ عبدالحسین طاهری؛ سعید نصرالله نژاد؛ فرزاد علی رمجی؛ لیلا فهمیده

دوره 12، شماره 41 ، خرداد 1402، ، صفحه 49-60

https://doi.org/10.30473/cb.2023.69112.1923

چکیده

به منظور ردیابی و تفکیک دو عارضه اختلال و عدم غلاف‌بندی در سویا، ضمن بازدید از 185 مزرعه سویا واقع در استان‌های گلستان و مازندران، فقط از کشت تابستانه 17 مزرعه از پنج نقطه مختلف استان گلستان، بوته‌های دارای علایم اختلال و عدم غلافبندی حاد شناسایی و در ادامه هفده نمونه از هر مزرعه انتخاب و نمونه‌برداری از برگ یا ساقه بوته‌های مذکور ... بیشتر به منظور ردیابی و تفکیک دو عارضه اختلال و عدم غلاف‌بندی در سویا، ضمن بازدید از 185 مزرعه سویا واقع در استان‌های گلستان و مازندران، فقط از کشت تابستانه 17 مزرعه از پنج نقطه مختلف استان گلستان، بوته‌های دارای علایم اختلال و عدم غلافبندی حاد شناسایی و در ادامه هفده نمونه از هر مزرعه انتخاب و نمونه‌برداری از برگ یا ساقه بوته‌های مذکور به منظوراستخراج RNA و DNA انجام شد. سپس PCR برای ردیابی نپو ویروس، با استفاده از پرایمر دژنره نپو ویروس و برای ردیابی فیتوپلاسما با استفاده از جفت آغازگرهای عمومی و یک مرحله آزمون PCR آشیانه‌ای انجام گردید، نتایج الکتروفورز، تکثیر باند 1800 جفت‌بازی را در PCR عمومی، قطعه 1250 جفت‌بازی را در PCR آشیانه‌ای مربوط به فیتوپلاسما و همچنین تکثیر باند 640 جفت بازی مربوط به یک نپو ویروس را تایید کرد. ضمن اینکه هیچ باندی از بوته‌های سالم مشاهده نشد. همزمان پیوند پوست و مایه‌زنی مکانیکی روی گیاه محک سویا جی پی ایکس با استفاده از نمونه‌های مذکور انجام گرفت که منجر به بروز دو نوع علایم شد. از توالی‌یابی نمونه‌های دارای اختلال (تولید تعداد کمی بذر و غلاف ریز)، Tomato ring spot virus استرین ep31_63026 و از توالی‌یابی نمونه‌های دارای عدم غلافبندی (علفی شدن و عدم تشکیل غلاف و بذر)، فیتوپلاسمای Aster yellows phytoplasma از گروه 16SrI-B شناسایی شدند که نتایج گیاه محک را تایید کرد. بررسی فیلوژنتیکی نتایج توالی‌یابی حضور فیتوپلاسما و نپو ویروس را فقط در کشت تابستانه نمونه‌هایی که دارای علائم اختلال و عدم غلافبندی بودند، تائید نمود.

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

شناسایی نوروپپتید‌‌های خانواده آلاتواستاتین و گیرنده‌های نوروپپتیدی آن در سن گندم (Eurygaster integriceps) با استفاده از راهکار کاوش ترانسکریپتوم

مهربانو کاظمی الموتی؛ محمد مجدی؛ قاسم حسینی سالکده؛ محمدرضا غفاری

دوره 12، شماره 40 ، اسفند 1401، ، صفحه 1-14

https://doi.org/10.30473/cb.2023.68326.1913

چکیده

سن گندم با نام علمی Eurygaster integriceps یکی از آفات شناخته شده مزارع گندم در ایران و غرب آسیا است. نقش نوروپپتید‌‌ها در مراحل رشد و نمو حشرات منجر به ‌ایجاد چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای جهت تولید نسل جدیدی از حشره‌کش‌ها‌ی زیستی مبتنی بر کاربرد اختصاصی شده است. نوروپپتیدهای حشرات به همراه گیرنده‌های اختصاصی آن‌ها یکی از متنوع‌ترین پروتئین‌هایی ... بیشتر سن گندم با نام علمی Eurygaster integriceps یکی از آفات شناخته شده مزارع گندم در ایران و غرب آسیا است. نقش نوروپپتید‌‌ها در مراحل رشد و نمو حشرات منجر به ‌ایجاد چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای جهت تولید نسل جدیدی از حشره‌کش‌ها‌ی زیستی مبتنی بر کاربرد اختصاصی شده است. نوروپپتیدهای حشرات به همراه گیرنده‌های اختصاصی آن‌ها یکی از متنوع‌ترین پروتئین‌هایی هستند که فعالیت‌های فیزیولوژیکی و رفتاری را در حشرات کنترل می‌کنند. آلاتواستاتین یکی از نوروپپتیدهای مهم در حشرات می‌باشد که با مهار هورمون جوانی، در تنظیم فرآیندهای فیزیولوژیکی نظیر تغذیه و متابولیسم در برخی از حشرات نقش دارد. در این مطالعه با استفاده از اطلاعات حاصل از ترانسکریپتوم حشره بالغ سن گندم، نوروپپتید‌ها و گیرنده‌های اختصاصی خانواده آلاتواستاتین در سن گندم مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز بیوانفورماتیکی و بررسی‌های فیلوژنتیکی داده‌ها منجر به شناسایی چهار نوروپپتید از خانواده آلاتواستاتین A، B و C و همچنین گیرنده‌های نوروپپتیدی آلاتواستاتین A و B شد. نتایج نشان داد که نوروپپتیدهای خانواده آلاتواستاتین شناسایی شده سن گندم در فرایندهای فیزیولوژیک متنوعی دخیل می‌باشند. با توجه به نقش مهم نوروپپتیدها در حشرات، این نوروپپتیدها می‌توانند امکان طراحی حشره‌کش‌های اختصاصی سازگار با محیط زیست به منظور مدیریت کنترل سن گندم را برای آینده فراهم آورند.

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

آنالیز شبکه هم‌بیانی ترانسکریپتوم لوبیا به منظور شناسایی ماژول‌ها و ژن‌های هاب درگیر در مقاومت به کنه تارتن دولکه‌ای

فاطمه محمدی؛ ابوذر سورنی؛ رحیم مهرابی

دوره 11، شماره 38 ، شهریور 1401، ، صفحه 61-74

https://doi.org/10.30473/cb.2023.65888.1889

چکیده

کنه تارتن دولکه‌ای (Tetranychus urticae Koch) از مهم‌ترین آفات تخریب‌کننده لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) است. به‌طور کلی شبکه‌های ژنی پیچیده‌ای در ایجاد حساسیت یا مقاومت در مقابل کنه تارتن دولکه‌ای دخیل هستند، بنابراین در این تحقیق از روش سامانه‌های زیستی به‌کار برده شد. برای این منظور از داده‌های RNA-Seq مربوط به تنش کنه تارتن روی گیاه لوبیا استفاده ... بیشتر کنه تارتن دولکه‌ای (Tetranychus urticae Koch) از مهم‌ترین آفات تخریب‌کننده لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) است. به‌طور کلی شبکه‌های ژنی پیچیده‌ای در ایجاد حساسیت یا مقاومت در مقابل کنه تارتن دولکه‌ای دخیل هستند، بنابراین در این تحقیق از روش سامانه‌های زیستی به‌کار برده شد. برای این منظور از داده‌های RNA-Seq مربوط به تنش کنه تارتن روی گیاه لوبیا استفاده شد. پس از فراهم‌کردن ماتریس بیان ژن‌ها، شبکه‌های مولکولی با استفاده از آنالیز شبکه هم‌بیان وزن‌دار (WGCNA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. پس از ایجاد ماژول‌ها، عملکرد ژن‌ها در هر ماژول مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج، مجموع 699 ژن با بیان افتراقی در پاسخ به تنش کنه تارتن شناسایی شدند که در 7 ماژول هم‌بیان از طریق خوشه‌بندی سلسله‌مراتبی جای گرفتند. بررسی هستی‌شناسی ژن‌ها و آنالیز برهمکنش ژن‌های کلیدی با استفاده از بانک اطلاعاتی String نشان داد پاسخ ترانسکریپتوم لوبیا به آلودگی با کنه تارتن بیشتر شامل ژن‌های کدکننده پروتئین کینازها، کاتالیزورها، فاکتورهای رونویسی، ساخت متابولیت‌ها و مسیرهای انتقال پیام هورمونی بود. ماژول فیروز‌ه‌ای بیشترین ژن‌های درگیر در مقاومت را دارا بود که این ماژول و ماژول زرد، بیشترین همبستگی را با رقم مقاوم به ترتیب پس از پنج و یک روز آلودگی داشتند. همچنین، ماژول مشکی بیشترین همبستگی با رقم حساس پس از پنج روز آلودگی را داشت. این مطالعه دانش ما را از مکانیسم‌های مولکولی دخیل در مقاومت به کنه تارتن افزایش می‌دهد. همچنین ژن‌های بررسی شده در این تحقیق می‌توانند به‌عنوان اهداف اصلاحی برای ایجاد مقاومت معرفی شوند.

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

شناسایی نشانگرهای CBDP و SCoT مرتبط با بیماری‌های زنگ‌برگی، سفیدک پودری و لکه برگی سپتوریایی در ژنوتیپ‎های گندم بهاره

بهزاد نعیمی نظام آباد؛ فاختک طلیعی؛ عباس بیابانی؛ حسین صبوری؛ معصومه خیرگو

دوره 10، شماره 33 ، خرداد 1400، ، صفحه 79-96

https://doi.org/10.30473/cb.2021.58562.1835

چکیده

بیماری‌های قارچی برگ گندم از جمله مهم‌ترین عوامل کاهش عملکرد این محصول استراتژیک می‌باشند. بنابراین شناسایی منابع مقاومت به بیماری‌های مهم قارچی گندم از اهمیت بالایی برای افزایش عملکرد این محصول برخوردار است. به منظور شناسایی نشانگرهای حاوی اطلاعاتCBDP و SCoT برای بیماری‏های زنگ‌برگی، سفیدک پودری و سپتوریوز برگی، 63 ژنوتیپ گندم ... بیشتر

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

مطالعه تأثیر القاگرهای اسید سالیسیلیک و اسید آزلائیک بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی و مولکولی در پاسخ به بیماری سفیدک داخلی در Cucumis sativus L.

هانیه عابدین پور؛ ناد علی بابائیان جلودار؛ علی دهستانی کلاگر؛ قربانعلی نعمت زاده

دوره 10، شماره 32 ، اسفند 1399، ، صفحه 1-15

https://doi.org/10.30473/cb.2021.55580.1831

چکیده

سفیدک داخلی (Pseudoperonospora cubensis (P. cubensis یکی از مهمترین بیماری‌های گیاه خیار است که موجب کاهش تولید آن در جهان می‌شود. با وجود در دسترس بودن بعضی از قارچ‌کش‌ها برای کاهش خسارت این بیماری، تمایل به استفاده از محصولات طبیعی جدید و قابل اطمینان افزایش یافته است. در این پژوهش اثر دو ماده اسید سالیسیلیک (SA) و اسید آزلائیک (AZA) با غلظت ی‍ک میلی‌مولار ... بیشتر سفیدک داخلی (Pseudoperonospora cubensis (P. cubensis یکی از مهمترین بیماری‌های گیاه خیار است که موجب کاهش تولید آن در جهان می‌شود. با وجود در دسترس بودن بعضی از قارچ‌کش‌ها برای کاهش خسارت این بیماری، تمایل به استفاده از محصولات طبیعی جدید و قابل اطمینان افزایش یافته است. در این پژوهش اثر دو ماده اسید سالیسیلیک (SA) و اسید آزلائیک (AZA) با غلظت ی‍ک میلی‌مولار بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی و بیان برخی ژن‌های دفاعی در گیاه خیار به‌صورت آزمایش اسپلیت - فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی بیان ژن نشان داد با وجود این‌که بعد از مایه‌زنی گیاهان با قارچ، بیان هر دو ژن کیتیناز بتا-1 و 3- گلوکاناز به‌طور معنی‌داری افزایش یافت، مقدار بیان ژن کیتیناز در گیاهان تیمارشده با SA و سطح بیان ژن بتا-1 و 3- گلوکاناز در گیاهان تیمارشده با AZA بیشتر بود. همچنین نتایج این بررسی نشان داد که مقدار کلروفیل a، b و فلاونوئید در گیاهان تیمارشده با AZA و SA در 6 ساعت بعد از مایه‌زنی با قارچ در مقایسه با شاهد بیشتر بود. مقدار فنل کل هم در گیاهان تیمارشده با SA و AZA نسبت به شاهد بیمار به‌ترتیب درساعات 6 و 72 بعد از تیمار افزایش یافته بود. این نتایج نشان می‌دهد که پیش تیمار گیاهان خیار با القاگر‌های SA و AZA موجب پاسخ‌های سریع‌تر و افزایش کارایی سیستم دفاعی در برابر بیماری سفیدک داخلی می‌شود.

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

بیان افتراقی ژن‌های HSP90 و AGO1 و AGO4 گوجه فرنگی در مواجهه با ویروس موزاییک خیار

ندا اصغری؛ داود کولیوند؛ امید عینی

دوره 10، شماره 30 ، شهریور 1399، ، صفحه 31-42

https://doi.org/10.30473/cb.2020.53550.1811

چکیده

ویروس موزاییک خیار Cucumber mosaic virus (CMV) گونه شاخص جنس Cucumovirus از خانواده Bromoviridae است. در این تحقیق بیان برخی ژن‌های مرتبط با رشد و نمو و متیلاسیون در یک رقم حساس گوجه‏فرنگی آلوده به ویروس موزاییک خیار بررسی شد. برای آلوده‌سازی گوجه‌فرنگی از همسانه‌های آلوده‌گر جدایه استاندارد Fny ویروس موزاییک خیار استفاده شد. بدین منظور پس از تهیه نسخه‌های ... بیشتر ویروس موزاییک خیار Cucumber mosaic virus (CMV) گونه شاخص جنس Cucumovirus از خانواده Bromoviridae است. در این تحقیق بیان برخی ژن‌های مرتبط با رشد و نمو و متیلاسیون در یک رقم حساس گوجه‏فرنگی آلوده به ویروس موزاییک خیار بررسی شد. برای آلوده‌سازی گوجه‌فرنگی از همسانه‌های آلوده‌گر جدایه استاندارد Fny ویروس موزاییک خیار استفاده شد. بدین منظور پس از تهیه نسخه‌های رونویسی شده از همسانه‌های آلوده‌گر آران‌ای یک، دو و سه ویروس موزاییک خیار، رونوشت‌ها ابتدا روی توتون در مرحله چهاربرگی مایه‌زنی شدند و پس از ظهور علائم و ایجاد آلودگی، عصاره گیاه توتون آلوده به‌صورت مکانیکی روی گوجه ‏فرنگی در مرحله چهاربرگی مایه‌زنی شد. پس از بروز علائم در چندین مرحله از گیاهان آلوده در فاصله‌های زمانی 7، 14 و 21 روز پس از مایه‌زنی، نمونه‏برداری از برگ‌های آلوده انجام گرفت. پس از استخراج آران‌ای کل از گیاهان دارای علائم حضور ویروس با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ویروس منطبق بر بخشی از ژن پروتئین پوششی تأیید شد. بیان برخی از ژن‌های مرتبط با دفاع و متیلاسیون مانند Hsp90، AGO1 وAGO4 توسط Real Time PCR اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که میزان بیان برخی از ژن‌ها مانند HSP90 در گوجه‌فرنگی‌های آلوده کاهش یافته بود. همچنین بیان ژن AGO1، در روز هفتم و چهاردهم پس از آلودگی در مقایسه با گیاه سالم افزایش یافت، در حالی‌که در روز 21 پس از آلودگی میزان بیان این ژن نسبت به گیاه سالم کاهش یافت. بیان AGO4 در گیاهان آلوده به ویروس موزاییک خیار، در روز هفتم نسبت به گیاه سالم کاهش اما در روز 14و 21 روز پس از آلودگی، افزایش بیان نشان داد. تغییرات بیان ژن در AGO احتمالاً می‌تواند ناشی از تاخیر در القای این ژن توسط ویروس در مرحله اول بروز علایم باشد.

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

تاثیر همزیستی قارچ مایکوریز Rhizoglomus irregulare بر کاهش شدت آلودگی گیاه گوجه فرنگی به ویروس کوتولگی بوته با تاکید بر بیان ژن‌های دخیل در متیلاسیون

ندا خوش خطی؛ امید عینی؛ داود کولیوند

دوره 10، شماره 30 ، شهریور 1399، ، صفحه 43-55

https://doi.org/10.30473/cb.2020.54419.1818

چکیده

با توجه به اهمیت اقتصادی ویروس کوتولگی بوته گوجه‌فرنگی (TBSV-Tomato bushy stunt virus) در مزارع سراسر جهان، در این پژوهش ارتباط میان قارچ مایکوریزایی Rhizoglomus irregulare و ویروس کوتولگی بوته گیاه گوجه‌فرنگی بررسی گردید. به این منظور، در زمان نشاکاری گوجه‌فرنگی، مایه تلقیح مایکوریزا در بستر کشت گیاه اضافه گردید. پس از چهار هفته TBSVبصورت مکانیکی به تیمارها ... بیشتر با توجه به اهمیت اقتصادی ویروس کوتولگی بوته گوجه‌فرنگی (TBSV-Tomato bushy stunt virus) در مزارع سراسر جهان، در این پژوهش ارتباط میان قارچ مایکوریزایی Rhizoglomus irregulare و ویروس کوتولگی بوته گیاه گوجه‌فرنگی بررسی گردید. به این منظور، در زمان نشاکاری گوجه‌فرنگی، مایه تلقیح مایکوریزا در بستر کشت گیاه اضافه گردید. پس از چهار هفته TBSVبصورت مکانیکی به تیمارها مایه‌زنی شد و بررسی شدت علایم بیماری و نمونه‌‌برداری از آن‌ در نقطه‌های زمانی 19، 25 و 31 روز بعد از مایه‌زنی انجام گردید. تیمارها شامل گیاهان شاهد (C)، گیاهان آلوده به TBSV (V)، گیاهان مایکوریزایی (M) و گیاهان مایکوریزایی آلوده به ویروس TBSV (MV) بودند. نتایج بررسی علائم ویروسی، با استفاده از شاخص شدت بیماری، بیانگر کاهش شدت بیماری در گیاهان MV در مقایسه با گیاهان V بود. در تأیید این نتایج، میزان تکثیر ویروس نیز در گیاهان MV کاهش معنی‌داری نشان داد و این کاهش در مراحل پیشرفته‌تر بیماری مشخص‌تر بود. بررسی بیان ژن‌های مرتبط با متیلاسیون شامل MET1، HEN1 و ADK توسط تکنیک Real-time PCR نشان داد که این ژن‌ها در گیاهان MV در مقایسه با گیاهان V بصورت معنی‎‌دار افزایش بیان داشته‌اند. افزایش بیان ژن‌های مرتبط با متیلاسیون در گیاهان MV نشان می‌دهد که مقاومت به ویروس احتمالاً از مسیر متیلاسیون اتفاق می‌افتد و علاوه بر این تأیید کننده تکثیرکمتر ویروس در گیاهان گوجه‌فرنگی تلقیح شده با مایکوریزا می‌باشد.

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

ردیابی مولکولی ویروس‌های زردی رگبرگ خیار و کوتولگی زرد کدوئیان در جنوب شرق ایران و آنالیز ژنتیکی جدایه از CVYV

زهرا صادقی؛ سعید نصرالله نژاد؛ میلاد لگزیان؛ سید اسماعیل رضوی؛ مجید جعفری

دوره 9، شماره 27 ، آذر 1398، ، صفحه 29-40

https://doi.org/10.30473/cb.2019.46287.1774

چکیده

بیماری‌های زردی ناشی از ویروس‌های قابل انتقال با سفیدبالک در مزارع کدوئیان اهمیت زیادی داشته و به کدوئیان مناطق وسیعی از جهان خسارت زیادی وارد می‌کنند. در تحقیق حاضر، از مزارع مختلف کدوئیان در جنوب شرق (سیستان و بلوچستان) 195 نمونه طی تابستان و زمستان سال‌های 96-1395، با علایم مانند: زردی، کوتولگی و بدشکلی برگها جمع آوری شد. به‌منظور ... بیشتر بیماری‌های زردی ناشی از ویروس‌های قابل انتقال با سفیدبالک در مزارع کدوئیان اهمیت زیادی داشته و به کدوئیان مناطق وسیعی از جهان خسارت زیادی وارد می‌کنند. در تحقیق حاضر، از مزارع مختلف کدوئیان در جنوب شرق (سیستان و بلوچستان) 195 نمونه طی تابستان و زمستان سال‌های 96-1395، با علایم مانند: زردی، کوتولگی و بدشکلی برگها جمع آوری شد. به‌منظور ردیابی ویروس‌های زردی رگبرگ خیار و کوتولگی زرد کدوئیان، با استفاده از آغازگر شش نوکلئوتیدی تصادفی و آر ان ای کل استخراج‌شده از نمونه‌های گیاهی، cDNA تهیه شد. سپس آزمون پی سی آر با استفاده از cDNA سنتز شده و آغازگرهَای اختصاصی منطبق با بخشی از ژن رمزکننده پروتئین پوششی (CV+/CV- و CYSCPF/CYSCPF) انجام گردید. نتایج حاصل نشان داد در 55 نمونه مشکوک قطعه450 جفت بازی و در 17 نمونه، قطعه700 جفت بازی مربوط به بخشی از ژن رمز کننده پروتئین پوششی ویروس‌های CVYV وCYSDV به ترتیب تکثیر شدند. توالی نوکلئوتیدی ژن پروتئین پوششی مربوط به دو جدایه ویروس CVYV تعیین شد. توالی پروتئین پوششی دو جدایه با یکدیگر و با 17جدایه دیگر قابل دسترسی در بانک ژن مقایسه گردید. براساس مطالعات تبارزایی جدایه‌های CVYV به دو گروه اصلی I (زیرگروه‌های IA و IB) و II تقسیم شدند: گروه اول شامل جدایه‌های از لبنان، اردن، تونس، اسپانیا و فرانسه اما گروه دوم تنها شامل جدایه‌ها‌ی ایران (چابهار و زهک) بود که نشان دهنده تنوع بالای این جدایه‌ها است. نتایج شاخص‌های تنوع ژنتیکی و انتخاب نشان داد: جریان ژنی از اروپا به آسیا بسیارکم و تفاوت ژنتیکی بین آن‌ها زیاد است و منطقه CP تحت محدودیت‌های شدید انتخاب منفی است که باعث تنوع و تکامل گونه CVYV شده است. به‌طور کلی، براساس نتایج بیشترین تنوع مولکولی و میزبانی مربوط به گروه آسیا است.

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

تحریک پاسخ‌های دفاعی گیاه Phaseolus vulgaris به Rhizoctonia solani با استفاده از قارچ‌کش بیولوژیک

زهرا رضالو؛ سمیرا شهبازی؛ حامد عسکری

دوره 9، شماره 26 ، مرداد 1398، ، صفحه 65-79

https://doi.org/10.30473/cb.2019.42738.1752

چکیده

بیماری مرگ گیاهچه یکی از بیماری‌های عمده Phaseolus vulgaris در نقاط مختلف کشور است. به‌دلیل خاک‌زاد بودن عوامل مرگ گیاهچه، استفاده از سموم شیمیایی نتیجه رضایت‌بخشی به بار نمی‌آورد، به همین جهت در سال‌های اخیر توجه زیادی به مهار زیستی به‌خصوص با استفاده از قارچ‌ تریکودرما شده است. یکی از مکانیسم‌های تریکودرما، تحریک سیستم دفاعی گیاه ... بیشتر بیماری مرگ گیاهچه یکی از بیماری‌های عمده Phaseolus vulgaris در نقاط مختلف کشور است. به‌دلیل خاک‌زاد بودن عوامل مرگ گیاهچه، استفاده از سموم شیمیایی نتیجه رضایت‌بخشی به بار نمی‌آورد، به همین جهت در سال‌های اخیر توجه زیادی به مهار زیستی به‌خصوص با استفاده از قارچ‌ تریکودرما شده است. یکی از مکانیسم‌های تریکودرما، تحریک سیستم دفاعی گیاه است. در تحقیق حاضر از پنج گونه‌ تریکودرما (هارزیانوم، ویریده، وارینس، اتروویریده و کنینجی) برای مقاومت در گیاه لوبیا (Phaseolus vulgaris) علیه Rhizoctonia solani استفاده شد. برای بررسی تأثیر القای جهش در ژنوم تریکودرما در میزان القای مقاومت در گیاه، از هر گونه موتانت برتر آن نیز برای تیمار گیاهان استفاده شد. آزمایش‌ها در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شدند. عملکرد، غلظت مالون‌دی‌الدهید، پرولین، کلروفیل a، b و کارتنوئیدها و پروتئین گیاهان تحت تیمار در گلخانه ارزیابی شد. داده‌ها نشان دادند، موتانت‌های این گونه‌های تریکودرما توانایی بیوکنترل بیماری بالاتری از والد همان گونه‌ها دارند که قدرت رقابت قارچ‌کش زیستی تهیه‌شده از موتانت‌ها را در مقایسه با قارچکش زیستی گونه‌های والد یا سموم شیمیایی بالاتر برد. میزان پروتئین محلول، فعالیت آنزیم‌ها و کلروفیل a، b و کارتنوئید در تیمارهای تریکودرما در مقایسه با شاهد تلقیح‌شده با بیمارگر افزایش یافت. در مجموع نتایج این آزمایش‌ها نشان داد، فرمولاسیون‌های پوشش بذر با قارچ‌های تریکودرمای موتانت و والد نسبت به سایر فرمولاسیون‌ها در کنترل بیماری مرگ گیاهچه و القای مقاومت در لوبیا دارای کارایی بهتری هستند.

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

همسانه سازی و بیان پپتید ضدمیکروبی امیگانان پنتاهیدروکلراید (MBI226) در توتون (Nicotiana tabacum) به منظور ایجاد مقاومت به باکتری‌های بیماری‌زا

اعظم بدر حداد؛ فرهاد نظریان فیروزآبادی؛ احمد اسماعیلی؛ هدایت باقری

دوره 7، شماره 19 ، آبان 1396، ، صفحه 1-13

چکیده

پپتیدهای ضدمیکروبی، مولکول‌های قدیمی و حفاظت شده‌ هستند که در مکانیسم‌های دفاعی موجودات زنده مانند باکتری‌ها، جانوران و گیاهان دیده می‌شوند. شناسایی و معرفی پپتیدهای ضدمیکروبی جدید، روشی مقرون به صرفه برای مقابله با میکروب‌های بیماری‌زا و همچنین بهبود مقاومت گونه‌های گیاهان زراعی با استفاده از تکنولوژی DNA نوترکیب است. به این ... بیشتر

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

ارزیابی آزمون تکثیر هم‌دمای وابسته به حلقه در شناسایی ویروس موزاییک کاهو (LMV)

محمد امین الماسی؛ گلاویژ الماسی

دوره 7، شماره 19 ، آبان 1396، ، صفحه 51-63

چکیده

شایع‌ترین ویروس تأثیرگذار بر کاهو در سراسر مزارع جهان، ویروس موزاییک کاهو (Lettuce mosaic virus; LMV) متعلق به خانواده Potyviridea و جنس Potyvirus است. روش‌های متعددی شامل آزمون‌های سرولوژیکی و مولکولی جهت تشخیص این ویروس وجود دارند، اما این روش‌ها زمان‌بر بوده و نیازمند ابزارهای پیچیده‌ای هستند. هدف از این پژوهش، کاهش زمان موردنیاز جهت تشخیص LMV با ... بیشتر شایع‌ترین ویروس تأثیرگذار بر کاهو در سراسر مزارع جهان، ویروس موزاییک کاهو (Lettuce mosaic virus; LMV) متعلق به خانواده Potyviridea و جنس Potyvirus است. روش‌های متعددی شامل آزمون‌های سرولوژیکی و مولکولی جهت تشخیص این ویروس وجود دارند، اما این روش‌ها زمان‌بر بوده و نیازمند ابزارهای پیچیده‌ای هستند. هدف از این پژوهش، کاهش زمان موردنیاز جهت تشخیص LMV با استفاده از روش تکثیر هم‌دمای وابسته به حلقه (LAMP) بود. نمونه‌های برگی (38 نمونه) با علایم مشابه به ویروس موزاییک کاهو از سطح استان‌ کردستان جمع‌آوری و برای آزمون سرولوژیکی (DAS-ELISA) به‌کارگرفته شدند و در نهایت چهار نمونه مثبت تشخیص داده شد. سپس RNA کل استخراج و واکنش رونویسی معکوس‌ LAMP به صورت یک مرحله‌ای، تحت شرایط هم‌دما انجام شد و نتایج به وسیله الکتروفورز بر روی ژل آگارز و رنگ هیدروکسی‌نفتول‌بلو (HNB) ارزیابی شد. نتیجه مثبت استفاده از رنگ HNB تغییر رنگ مخلوط واکنش از بنفش به آبی آسمانی بود. علاوه بر این، در اینجا آزمون جدید IC-RT-LAMPجهت تشخیص سریع و آسانLMV (بدون نیاز به استخراج RNA) توسعه داده شد و کارآیی آن با آزمون‌های دیگر مقایسه شد. از مزایای روش RT-LAMP در مقایسه با سایر روش‌های پیشین می‌توان به اختصاصیت بالا، حساسیت بالا، سرعت بالا، کارآیی بالا، ایمنی، سهولت، عدم نیاز به تجهیزات پرهزینه جهت تکثیر، عدم نیاز به استخراج RNA (در آزمون IC-RT-LAMP)، عدم نیاز به کارهای تشخیصی بعد از تکثیر، تشخیص مشاهده‌ای و کاربردوستی آن اشاره کرد.

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

تأثیر کاربرد سالیسیلیک‌اسید در القاء مقاومت گندم به بیماری سپتوریای برگی (STB) با عامل Zymoseptoria tritici

آزاده قانعی؛ ناصر صفایی؛ رحیم مهرابی؛ فروغ سنجریان

دوره 7، شماره 17 ، خرداد 1396، ، صفحه 43-54

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید روی کاهش شدت بیماری سپتوریای برگی گندم (STB) در سه رقم تتراپلوئید و سه رقم هگزاپلوئید، در شرایط کنترل شده در مرحله گیاهچه‌ای انجام گرفت. گیاهچه‌های 10 روزه گندم ابتدا با سالیسیلیک‌ اسید به غلظت‌های صفر (شاهد)، یک، دو و چهار میلی‌مولار با مه‌پاش دستی تیمار شدند. پس از گذشت 24 ساعت، گیاهچه‌ها ... بیشتر این تحقیق به منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید روی کاهش شدت بیماری سپتوریای برگی گندم (STB) در سه رقم تتراپلوئید و سه رقم هگزاپلوئید، در شرایط کنترل شده در مرحله گیاهچه‌ای انجام گرفت. گیاهچه‌های 10 روزه گندم ابتدا با سالیسیلیک‌ اسید به غلظت‌های صفر (شاهد)، یک، دو و چهار میلی‌مولار با مه‌پاش دستی تیمار شدند. پس از گذشت 24 ساعت، گیاهچه‌ها با استفاده از سوسپانسیون اسپور قارچ به غلظت 107 اسپور بر میلی‌لیتر مایه‌زنی شدند. ارزیابی بیماری 21 روز پس از مایه‌زنی بر اساس تخمین درصد سطح برگی با لکه‌های بافت مرده حاوی پوشش پیکنیدی انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد بین سطوح مختلف سالیسیلیک‌اسید از نظر کاهش شدت بیماری و تأثیر متقابل غلظت- رقم اختلاف معنی‌دار وجود دارد. به طوری که سالیسیلیک اسید درکاهش شدت بیماری در هر دو گروه ارقام تتراپلوئید و هگزاپلوئید مؤثر بوده و تیمار یک میلی‌مولار بیشترین تأثیر در کاهش شدت بیماری را نشان داد. در غلظت‌های دو و چهار میلی‌مولار کاهش شدت بیماری معنی دار بود اما میزان اثربخشی سالیسیلیک اسید در القاء مقاومت کمتر از غلظت یک میلی‌مولار بود. در مجموع این نتایج نشان داد که فعال کردن سیستم‌های دفاعی گیاه میزبان با استفاده از سالیسیلیک اسید می‌تواند نقش قابل توجهی در القاء مقاومت اکتسابی سیستمیک علیه بیماری سپتوریای برگی در گندم باشد.

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

ردیابی و شناسایی ویروس موزاییک یونجه (AMV) به وسیله آزمون تکثیر هم دمای وابسته به حلقه

محمد امین الماسی

دوره 6، شماره 14 ، شهریور 1395، ، صفحه 73-84

چکیده

ویروس موزاییک یونجه (Alfalfa mosaic virus, AMV) در ایران که سبب بیماری در محصول یونجه (Medicago sativa) می‌ شود، بر اساس خصوصیات مورفولوژیکی و بیان علایم شناسایی تشخیص داده می‌شود. روش های متعددی جهت تشخیص این ویروس وجود دارند که می توان به آزمون های سرولوژیک و روش‌های مولکولی اشاره کرد. آزمون نسخه برداری معکوس تکثیر هم دمای وابسته به حلقه (revers transcription ... بیشتر ویروس موزاییک یونجه (Alfalfa mosaic virus, AMV) در ایران که سبب بیماری در محصول یونجه (Medicago sativa) می‌ شود، بر اساس خصوصیات مورفولوژیکی و بیان علایم شناسایی تشخیص داده می‌شود. روش های متعددی جهت تشخیص این ویروس وجود دارند که می توان به آزمون های سرولوژیک و روش‌های مولکولی اشاره کرد. آزمون نسخه برداری معکوس تکثیر هم دمای وابسته به حلقه (revers transcription loop mediated isothermal amplification) روش جدیدی جهت تکثیر RNA تحت شرایط هم دما، با اختصاصیت، حساسیت، سرعت و کارایی بالا است که در این پژوهش جهت تشخیص ویروس موزاییک یونجه به کار گرفته شد. به منظور انجام آزمون سرولوژیک، نمونه های برگی (100 نمونه) با علائم مشابه به ویروس موزاییک یونجه از سطح استان های همدان و کردستان جمع آوری شدند. چهار آغازگر واکنش RT-LAMP (شامل F3، B3، FIP و BIP) به همراه آغازگرهای واکنش RT-PCR (شامل F و B) بر اساس توالی بسیار حفاظت شده ای از ژن پوشش پروتئین (CP) طراحی شدند. جهت انجام آزمون های مولکولی، RNA کل استخراج و واکنش های مولکولی انجام شدند و در نهایت شش نمونه مثبت تشخیص داده شد. از مزایای این روش جدید در مقایسه با سایر روش های پیشین می‌توان به اختصاصیت بالا، حساسیت بالا، سرعت بالا، کارآیی بالا، ایمنی، سهولت، عدم نیاز به تجهیزات پرهزینه جهت تکثیر، عدم نیاز به کارهای تشخیصی بعد از تکثیر، تشخیص مشاهده ای و کاربردوستی آن اشاره کرد.

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

بررسی بیان ژن‌های کیتیناز و گلوکاناز در گندم تیمار شده با اسیدسالیسیلیک و باکتری Pseudomonas flourescens در برهمکنش با قارچ عامل سوختگی برگ گندم

الهام زمانی؛ فروغ سنجریان؛ ابراهیم محمدی گل تپه؛ ناصر صفایی

دوره 6، شماره 13 ، خرداد 1395، ، صفحه 1-12

چکیده

القاء مقاومت به بیمارگرها از جمله راه‌کارهای مقابله با تنش‌های زیستی در گیاهان می‌باشد. آنزیم‌های کیتیناز و بتا 1و3 گلوکوناز از جمله پروتئین-های دفاعی قابل‌القاء هستند که در پاسخ به‎عوامل بیماریزا توسط گیاه، تولید می‌شوند. در این تحقیق، در ابتدا تاثیر تیمار اسیدسالیسیلیک و باکتری Pseudomonas flourescens در کاهش علایم بیماری سوختگی برگ ... بیشتر

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

ارزیابی میزان تغییرات بیان ژن های خانه دار در برهمکنش گندم با بیمارگر Mycosphaerella graminicola با روش Reverse northern dot blot

جلال غلام‌نژاد؛ فروغ سنجریان؛ ابراهیم محمدی گل‌تپه؛ ناصر صفایی؛ خدیجه رضوی

دوره 5، شماره 12 ، اسفند 1394، ، صفحه 1-10

چکیده

به‎طور کلی ژن‌های مرجع در تجزیه و تحلیل‎های بیان ژن، از بین ژن‌های خانه‌دار انتخاب می‌شوند، اما تغییرات دیده شده در مقدار بیان مانع اساسی برای استفاده بهینه از آن‌هاست. از آنجا که بیان هیچ تک ژنی در شرایط مختلف و سلول‌های متفاوت ثابت نیست، معرفی و اعتبارسنجی ژن‌های مرجع بسیار مهم است. در این تحقیق مناسب بودن هفت ژن خانه‌دار گندم ... بیشتر

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

استخراج مستقیم و خالص سازی DNA کل از جامعه میکروبی خاک و ردیابی مولکولی فرم‌های اختصاصی بیمارگر خاکزاد Fusarium oxysporum عامل پژمردگی آوندی گوجه فرنگی

محمد علی ابراهیمی؛ شیوا اله‌یار پارسا؛ سعیده پیرایش

دوره 5، شماره 12 ، اسفند 1394، ، صفحه 55-66

چکیده

دستیابی به اطلاعات مولکولی و ژنتیکی توانسته است بسیاری از چالش‌های علوم زیستی را در جنبه‌های مختلف حل کند. روش‌های کاربردی بسیاری جهت استخراج DNA از بافت‌های جانوری و گیاهی و سایر موجودات زنده شناسایی و معرفی شده است.، در بسیاری مطالعات ژنتیکی در جوامع میکروبی، اغلب نیاز به استخراج مستقیم DNA از خاک است. در این تحقیق پس از مطالعه دقیق ... بیشتر دستیابی به اطلاعات مولکولی و ژنتیکی توانسته است بسیاری از چالش‌های علوم زیستی را در جنبه‌های مختلف حل کند. روش‌های کاربردی بسیاری جهت استخراج DNA از بافت‌های جانوری و گیاهی و سایر موجودات زنده شناسایی و معرفی شده است.، در بسیاری مطالعات ژنتیکی در جوامع میکروبی، اغلب نیاز به استخراج مستقیم DNA از خاک است. در این تحقیق پس از مطالعه دقیق روش‌های مختلف پیشنهادی، سه روش (شیمیایی- آنزیمی)، (شیمیایی- مکانیکی) و (شیمیایی- آنزیمی- مکانیکی)، جهت استخراج DNA ازجامعه میکروبی خاک، جداگانه طرح و مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت تا مناسب‌ترین روش، شناسایی و معرفی شود. مقایسه بین روش‌های مختلف در شرایط برابر و 5 تکرار برای هر روش، در محصول DNA اختلاف مشخصی را از میانگین غلظت32/2 تا 1/6 نانوگرم بر میکرولیتر DNA رقیق شده، نشان داد و همچنین بر اساس اطلاعات بدست آمده از دستگاه نانودراپ و الکتروفورز و بررسی نسبت DNA به پروتئین در محصول استخراج DNA، روش (شیمیایی- آنزیمی-مکانیکی) با کارایی بهتر در غلظت بیشتر، حذف هیومیک‌اسید، پروتئین و سایر آلودگی‌ها به سایر روش‌ها برتری داشت. در این تحقیق همچنین ردیابی مولکولی بیمارگر‌ها به عنوان یکی از کاربردهای مهم استخراج مطرح و فرم اختصاصی Fusarium oxysporum f. sp lycopersici و Fusarium oxysporum f. sp. radicis lycopersici عامل پژمردگی آوندی در گوجهفرنگی از جامعه میکروبی خاک به وسیله تکنیک‌های مولکولی با آغازگر اختصاصی uni شناسایی شد. نتایج ردیابی مولکولی، حضور فرم‌های اختصاصی این بیمارگر را در نمونه خاک S1 با 5 تکرار تائید می‌نماید.

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

بررسی حضور جایگاه‌های ژنی مقاومت به بیماری زنگ زرد و زنگ سیاه (ساقه) در لاین‌های دابل هاپلویید گندم نان با استفاده از نشانگرهای مولکولی

فرشاد بختیار؛ عزت الله فرشادفر؛ مصطفی آقایی سربرزه؛ حبیب الله قزوینی؛ فرزاد افشاری

دوره 5، شماره 10 ، شهریور 1394، ، صفحه 41-56

چکیده

در این تحقیق با استفاده از روش حذف کروموزومی تلاقی گندم و ذرت 150 لاین دابل‌هاپلویید گندم تولید شد. لاین‌های تولید شده به همراه والدین و ارقام شاهد در دو مرحله گیاهچه و گیاه کامل نسبت به بیماری‌های زنگ زرد و زنگ سیاه گندم ارزیابی شدند و هشت جایگاه ژنی مقاومت به بیماری شامل Yr5، Sr31/Yr9/Lr26، Yr15، Sr38/Yr17/Lr37، Lr34/Yr18/Pm38، Yr27، Yr36 و Yr48 در والدین جمعیت‌ها ... بیشتر در این تحقیق با استفاده از روش حذف کروموزومی تلاقی گندم و ذرت 150 لاین دابل‌هاپلویید گندم تولید شد. لاین‌های تولید شده به همراه والدین و ارقام شاهد در دو مرحله گیاهچه و گیاه کامل نسبت به بیماری‌های زنگ زرد و زنگ سیاه گندم ارزیابی شدند و هشت جایگاه ژنی مقاومت به بیماری شامل Yr5، Sr31/Yr9/Lr26، Yr15، Sr38/Yr17/Lr37، Lr34/Yr18/Pm38، Yr27، Yr36 و Yr48 در والدین جمعیت‌ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که نشانگرهای مورد استفاده برای مکان‌های ژنی Yr5، Yr15،Yr27 و Yr36 قادر به تشخیص پلی‌مورفیسم بین والد‌ها، شاهد حساس بولانی و کنترل‎های مثبت نبودند. در مکان‌های ژنی Sr38/Yr17/Lr37 و Yr48 عدم تکثیر باندهای موردنظر بیان‌کننده عدم حضور آلل موثر این جایگاه‎های ژنی در والدین لاین‌های دابل‌هاپلویید بود. در این تحقیق بلوک ژنی Sr31/Yr9/Lr26 در ارقام MV17 و فلاندرز مشاهده شد. بررسی لاین‌های دابل‌هاپلویید نسبت به این بلوک ژنی نشان داد که تنها سه لاین از جمعیت DH-26:Ghods*3/MV17 دارای بلوک‎ژنی Sr31/Yr9/Lr26 بودند که دو لاین از آنها نسبت به نژادهای زنگ سیاه TTSTK و TTKSK واکنش مقاومت نشان دادند. آزمون ژنتیکی حضور و یا عدم حضور آلل موثر بلوک ژنی Lr34/Yr18/Pm38 بر روی والدین لاین‌های دابل‌هاپلویید بیان کننده حضور آلل موثر این بلوک ژنی در والد MV17 بود. بررسی لاین‌های دابل‌هاپلویید نسبت به این بلوک ژنی نشان داد که شش لاین دابل‌هاپلویید از جمعیت DH-26:Ghods*3/MV17 حاوی بلوک ژنی Lr34/Yr18/Pm38 بودند که تنها یک لاین از آنها نسبت به نژاد زنگ زرد 7E158A+,Yr27 دارای واکنش مقاومت در مراحل گیاهچه و گیاه کامل بود.

اصلاح نباتات مولکولی

مطالعه تغییرات رونوشت ژن های فنیل آلانین آمونیا-لیاز2 (PAL2) و پروتئین شبه توماتین (TLP) در ژنوتیپ های آفتابگردان در پاسخ به جدایه های قارچ عامل بیماری ساقه سیاه

آرزو محمدیان فارسانی؛ حمید حاتمی ملکی؛ رضا درویش زاده؛ فرامرز هوشیاردل

دوره 4، شماره 7 ، مهر 1393، ، صفحه 15-23

چکیده

بیماری ساقه سیاه یکی از مهم‌ترین بیماری‌های قارچی آفتابگردان است. استفاده از ژنوتیپ‌های مقاوم به این بیماری یکی از اقتصادی‌ترین روش‌های کنترل آن است. در این مطالعه، میزان رونوشت ژن‌های فنیل آلانین آمونیا- لیاز 2 (PAL2) و پروتئین شبه توماتین (TLP) در ژنوتیپ‌های AS613 و ENSAT-B5 و ژنوتیپ جهش یافته M5-54-1 آفتابگردان بعد از آلودگی با جدایه‌های ... بیشتر

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

آنالیز کارکرد ژن Fol-SIX1 در ارقام مقاوم و حساس Cucumis melo

صهبا طوسی؛ فرهاد شکوهی فر؛ سعید ملک زاده شفارودی؛ عبدالرضا باقری

دوره 4، شماره 7 ، مهر 1393، ، صفحه 35-47

چکیده

ژن‎های اثرگذار (effector genes) نقش کلیدی را در برهم‌کنش میان بیمارگر و گیاه ایفا می‌کنند. جستجوی همولوگ ژن‎های اثرگذار از زمان گزارش تعدادی از این ژن‎های در فرم اختصاصی Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici (Fol) در دیگر فرم‌های اختصاصی آغاز شده است. اخیراً، با بهره‌گیری از روش‌های مبتنی بر بیوانفورماتیک همولوگ ژن اثرگذار Fol-SIX1 از فرم اختصاصیFusarium oxysporum ... بیشتر ژن‎های اثرگذار (effector genes) نقش کلیدی را در برهم‌کنش میان بیمارگر و گیاه ایفا می‌کنند. جستجوی همولوگ ژن‎های اثرگذار از زمان گزارش تعدادی از این ژن‎های در فرم اختصاصی Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici (Fol) در دیگر فرم‌های اختصاصی آغاز شده است. اخیراً، با بهره‌گیری از روش‌های مبتنی بر بیوانفورماتیک همولوگ ژن اثرگذار Fol-SIX1 از فرم اختصاصیFusarium oxysporum f. sp. melonis (Fom) گزارش شده‌است. در این مطالعه آنالیز عملکرد ژن Fol-SIX1 با هدف بررسی برهمکنش این ژن با ارقام افتراقی ملون حامل ژن های مقاومت، انجام شد. توالی کدکننده ژن Fol-SIX1 از سازه pTS1 طی سه مرحله در وکتور جفتی pCAMBIA3301 همسانه‌سازی شد و با استفاده از روش های کلنی PCR و هضم آنزیمی تایید گردید. صحت توالی سازه بیانی pCaS1 با توالی‌یابی دوجهته بوسیله آغازگرهای PSh4-F2 و PSh51-Rمورد بررسی قرار گرفت. روش بیان موقت مبتنی بر تزریق اگروباکتریوم برای بیان ژن Fol-SIX1 در برگ ارقام ملون استفاده شد. آنالیز کارکرد ژن Fol-SIX1 با تزریق سویه LBA4404 حامل سازه بیانی pCaS1 در برگ ارقام ملون انجام شد. برگ ارقام Charentais T (Ch-T)و Charentais Fom2 (Ch-Fom2) پس گذشت 24 ساعت در ناحیه تزریق علائم سبزخشکی ناشی از مرگ سلولی در پاسخ به بیان موقت ژن Fol-SIX1 بروز یافت در حالیکه در ارقام Charentais Fom1(Ch-Fom1) و BG5384 (BG) تا 48 ساعت پس از تزریق نیز پاسخی بروز نیافت.

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

افزایش فعالیت ژن کیتیناز قارچ Trichoderma harzianum با استفاده از جهش القایی ناشی از پرتو گاما

سمیرا شهبازی؛ حسین اهری مصطفوی؛ محمدعلی ابراهیمی؛ حامد عسکری؛ سید مهیار میرمجلسی؛ مهسا کریمی

دوره 3، شماره 5 ، اسفند 1392، ، صفحه 33-40

چکیده

قارچ تریکودرما به عنوان یک عامل کنترل بیولوژیک موفق شناخته شده است. گونه های آنتاگونیست تریکودرما قادرند دامنه وسیعی از قارچ های پاتوژن گیاهی را کنترل نمایند. بالاترین میزان تولید آنزیم های تجزیه کننده دیواره (کیتیناز و گلوکاناز) را در بین میکروارگانیسم ها به این جنس تعلق دارد. کیتینازها نقش موثری در فرآیند مایکوپارازیتسم قارچهای ... بیشتر

اصلاح نباتات مولکولی

بررسی الگوی بیان ژن کد کننده آنزیم S-Like RNase در مقابله با برخی بیماری‌های قارچی در گندم نان

معصومه حبیبی؛ اسدالله آبیار فینی؛ ندا میرآخورلی؛ محسن مردی

دوره 3، شماره 5 ، اسفند 1392، ، صفحه 85-92

چکیده

گندم نان (Triticum aestivum L.) یکی از مهمترین گیاهان زراعی در جهان می‌باشد که در معرض پاتوژن‌های زیادی قرار می‌‌گیرد. مطالعات قبلی در ارتباط با الگوی بیان ژن‌ها نشان داده است که علاوه بر ژن‌های اصلی ایجادکننده مقاومت به بیماریها در گندم، ژن‌های دفاعی دیگری ازجمله ژن کدکننده آنزیمهای S-Like RNase نیز تظاهر مییابد. در این تحقیق به‌منظور ... بیشتر گندم نان (Triticum aestivum L.) یکی از مهمترین گیاهان زراعی در جهان می‌باشد که در معرض پاتوژن‌های زیادی قرار می‌‌گیرد. مطالعات قبلی در ارتباط با الگوی بیان ژن‌ها نشان داده است که علاوه بر ژن‌های اصلی ایجادکننده مقاومت به بیماریها در گندم، ژن‌های دفاعی دیگری ازجمله ژن کدکننده آنزیمهای S-Like RNase نیز تظاهر مییابد. در این تحقیق به‌منظور بررسی الگوی بیان‌ژن S-Like RNase، در مقابله با انواع بیماری‌های قارچی گندم، مطالعات بیوانفورماتیکی و آزمایشگاهی انجام شد. در مطالعات بیوانفورماتیکی چندین کتابخانه‌ ریز‌آرایه با تیمار بیماری‌‌های قارچی فوزاریوم، بادزدگی و زنگ نواری گندم بررسی شدند و در مطالعات آزمایشگاهی سطح بیان ژن S-Like RNase در 8 زمان (صفر تا 6 روز) بعد از آلودگی با بیماری سپتوریوز برگی یکی از مخربترین بیماریهای گندم در رقم مقاوم Wangshuibai و حساس فلات با استفاده از روش RT-PCR نیمه‌کمی اندازه‌گیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بیان این ژن در اثر آلودگی با بیماری‌های قارچی در ارقام مقاوم بسته به نوع بیماری و رقم حداکثر در 24 ساعت اولیه بعد از آلودگی افزایش مییابد. با توجه به این نتایج می توان گفت این ژن در ایجاد مقاومت علیه بیماری‌های قارچی نقش به‌سزایی دارد و در کنار ژنهای اصلی ایجادکننده مقاومت باعث تشدید، حفظ و بهبود مقاومت خواهد شد. همچنین نتایج بلاست نوکلئوتیدی توالی این ژن در بانک‌ژن، هویت ژن مربوطه را مورد تأیید قرار داد.

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

انتقال ژن FSTri101 کد کننده استیل ترانسفراز از قارچ Fusarium sporotrichioides به گیاه توتون و بررسی تاثیر آن در سم زدایی از تریکوتسن دی اکسی نیوالنول

مهسا بنایی؛ فروغ سنجریان؛ غلامرضا بخشی خانیکی

دوره 3، شماره 4 ، شهریور 1392، ، صفحه 25-32

چکیده

استیل ترانسفرازها آنزیم‌هایی هستند که یک گروه استیل از دهنده استیل CoA به یک مولکول گیرنده مناسب انتقال می‌دهند. واکنش استیل ترانسفرازی در بیوسنتز و همچنین سم‌زدایی از بسیاری متابولیت‌های ثانویه مانند آنتی‌بیوتیک‌ها دخیل است. تریکوتسن‌ها متابولیت‌های ثانویه مهمی هستند که توسط قارچ‌های پاتوژن گیاهی جنس Fusarium از ... بیشتر

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

تعیین فراوانی، خصوصیات بیولوژیکی و جایگاه تبارزایی جدایه های ویروس A سیب زمینی بر اساس توالی ژن پروتئین پوششی در دو استان خراسان رضوی و مرکزی

فاطمه حسینی؛ رضا پوررحیم؛ مژده ملکی؛ شیرین فرزادفر

دوره 3، شماره 4 ، شهریور 1392، ، صفحه 119-131

چکیده

و ویروس A سیب‌زمینی (PVA) از جمله ویروسهای مهم خسارت‌زا در سیب‌زمینی میباشد. در بهار وتابستان 1389، تعددا 280 و463 نمونه برگی به‌ترتیب علائم‌دار و تصادفی و نیز تعداد 1336 غده از مزارع سیب‌زمینی استانهای خراسان رضوی و مرکزی جمعآوری وکل نمونهها با استفاده از آزمون الایزا از نظر آلودگی به ویروس PVA مورد بررسی قرار گرفتند. ... بیشتر و ویروس A سیب‌زمینی (PVA) از جمله ویروسهای مهم خسارت‌زا در سیب‌زمینی میباشد. در بهار وتابستان 1389، تعددا 280 و463 نمونه برگی به‌ترتیب علائم‌دار و تصادفی و نیز تعداد 1336 غده از مزارع سیب‌زمینی استانهای خراسان رضوی و مرکزی جمعآوری وکل نمونهها با استفاده از آزمون الایزا از نظر آلودگی به ویروس PVA مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل بیانگر گسترش آلودگی به این ویروس در 39 و 10 درصد نمونههای علائمدار، 24 و 5 درصد نمونههای تصادفی و 17 و 13 درصد غده‌های جمعآوری‌شده به‌ترتیب از دو استان مرکزی و خراسان رضوی بود. همچنین دامنه میزبانی جدایههای PVA به‌دست آمده در شرایط گلخانه روی 10 جنس و گونه گیاه محک مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از روش RT-PCR ناحیه ژن پروتئین پوششی (CP) چهار جدایه PVA، تکثیر و توالی آن تعیین شد (رس‌شمار). توالی نوکلئوتیدی ژن CP چهار جدایه ایرانی PVA با توالی مربوطه در 37 جدایه خارجی این ویروس مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته و درخت تبارزایی رسم گردید. در این درخت، 41 جدایه مورد بررسی بر اساس ژن CP به دو گروه اصلی I (شامل دو زیرگروه IA و IB) و II تقسیم شدند. سه جدایه ایرانی Ar2، Kh4 و F2 از استان مرکزی در زیرگروه IA دارای بیشترین شباهت با جدایههایی از آلمان و هلند (به‌ترتیب Y11427 و X91968) و جدایه Gh4 در زیر گروه IB دارای بیشترین شباهت با جدایهای از چین (DQ309063) بود. این اولین مطالعه در زمینه روابط تبارزایی جدایههای ایرانی PVA و نیز اولین گزارش از وقوع آلودگی به این ویروس در مزارع سیبزمینی استان مرکزی میباشد. نتایج حاصله نشان‌دهنده حضور واریانتها و جدایههای متنوع این ویروس در کشور بوده و این اطلاعات در تهیه و اصلاح ارقام مقاوم سیبزمینی در برابر این ویروس حائز اهمیت است.

بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

استفاده ازتکنولوژی پروتئین نوترکیب برای تهیه آنتی بادی اختصاصی علیه ناقل بیماری رایزومونیا در چغندرقند

محمدرضا صفرنژاد؛ مرضیه بصیرت؛ محمدعلی ابراهیمی؛ حسین صفرپور؛ سعید نظری؛ سید باقر محمودی؛ سعید عطایی کچویی

دوره 2، شماره 3 ، اسفند 1391، ، صفحه 1-12

چکیده

بیماری ریشه‌گنایی )رایزومانیا ( از مهمترین بیماری‌های ویروسی چغندر¬قند می‌باشد. عـامـل این بیماری ویروس رگبرگ زرد نکروتیک چغندر قند می¬باشد. قارچ Polymyxa betae به عنوان تنها ناقل طبیعی این ویروس شناخته شده است. با توجه به ماهیت پارازیت اجباری ناقل و عدم قابلیت کشت در آزمایشگاه، شناسایی گیاهان آلوده معمولا بر اساس مشاهده میکروسکوپی ... بیشتر بیماری ریشه‌گنایی )رایزومانیا ( از مهمترین بیماری‌های ویروسی چغندر¬قند می‌باشد. عـامـل این بیماری ویروس رگبرگ زرد نکروتیک چغندر قند می¬باشد. قارچ Polymyxa betae به عنوان تنها ناقل طبیعی این ویروس شناخته شده است. با توجه به ماهیت پارازیت اجباری ناقل و عدم قابلیت کشت در آزمایشگاه، شناسایی گیاهان آلوده معمولا بر اساس مشاهده میکروسکوپی انجام می¬شود. در این تحقیق به منظور تسهیل در روند شناسایی، آنتی بادی اختصاصی بر علیه این قارچ با استفاده از تکنولوژی پروتئین نوترکیب تولید گردید. پروتئین گلوتاتیون- اس- ترانسفراز (GST) اختصاصی P. betae، به عنوان آنتی‌ژن جهت تولید آنتی‌بادی به منظور شناسائی ناقل در گیاهان آلوده استفاده شد. تولید انبوه پروتئین GST بصورت نوترکیب و در میزبان باکتریایی صورت پذیرفت. ابتدا ناحیه کد‌کننده این پروتئین با استفاده از آغازگرهای اختصاصی و از روی قالب cDNA تهیه گردیده از گیاهان آلوده جداسازی گردید. ژن مزبور سپس به صورت متصل به دنباله شش‌تایی هیستیدین در ناقل بیانی باکتریایی همسانه سازی گردیده و بیان آن به صورت نوترکیب در باکتری Escherichia coli صورت پذیرفت. خالص¬سازی پروتئین نوترکیب GST در شرایط طبیعی غیر واسرشتی و با استفاده از روش کروماتوگرافی تمایلی بر روی ستون نیکل انجام گردید. کمیت و کیفیت پروتئین نوترکیب حاصله بر روی ژل‌پلی‌اکریلامید بررسی شد. به منظور تولید آنتی‌بادی، پروتئین نوترکیب GST خالص جهت انجام ایمنی¬زایی در خرگوش استفاده شد و پس از تهیه آنتی¬بادی با تیتر بالا، خالص¬سازی آن با استفاده از ستون پروتئین Aصورت گرفت. نتایج آزمایشات سرولوژیکی حاکی از قابلیت بالای آنتی¬بادی¬های حاصله جهت شناسایی قارچ ناقل در نمونه¬های گیاهی آلوده می باشد.

دوره 13 (1402)

دوره 12 (1401)

دوره 11 (1400)

دوره 10 (1399)

دوره 9 (1398)

دوره 8 (1397)

دوره 7 (1396)

دوره 6 (1395)

دوره 5 (1394)

دوره 4 (1393)

دوره 3 (1392)

دوره 2 (1391)

دوره 1 (1390)

موضوعات = بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده