علمی پژوهشی
بیوتکنولوژی و تنش های زنده و غیرزنده
سپیده ترابی؛ قاسم حسینی سالکده
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1392، صفحه 1-14
چکیده
برنج یکی از مهمترین محصولات غذایی است که غذای تقریباً نیمی از مردم جهان را تأمین میکند. فسفر یکی از عوامل محدودکننده رشد و توسعه برنج میباشد و کمبود آن تأثیر بسیار شدیدی بر عملکرد برنج خواهد داشت. هدف از این مطالعه شناسایی مکانیزمهای بیوشیمیای مقاومت برنج به کمبود فسفر در ریشه و برگ میباشد. متابولیتهای مرتبط با کمبود فسفر در دو ...
بیشتر
برنج یکی از مهمترین محصولات غذایی است که غذای تقریباً نیمی از مردم جهان را تأمین میکند. فسفر یکی از عوامل محدودکننده رشد و توسعه برنج میباشد و کمبود آن تأثیر بسیار شدیدی بر عملکرد برنج خواهد داشت. هدف از این مطالعه شناسایی مکانیزمهای بیوشیمیای مقاومت برنج به کمبود فسفر در ریشه و برگ میباشد. متابولیتهای مرتبط با کمبود فسفر در دو لاین والدینی Nipponbare و لاین ایزوژنیک (NIL6-4) که حامل مکانژنی اصلی جذب فسفر (PUP1) روی کروموزوم 12 میباشد، مقایسه گردیدند. تنش فسفر موجب کاهش در تعداد پنجه و وزنتر هر دو لاین گردید اما این کاهش در لاین والدینی بیشتر از لاین ایزوژنیک بود. اندازهگیری میزان انواع قندهای محلول و فعالیت آنزیمهای مرتبط با تولید انرژی در این تحقیق نشان داد که در شرایط کمبود فسفر، تغییراتی در مسیرهای اصلی گلایکولیز در لاین ایزوژنیک برنج صورت میگیرد، تا گیاه بدینوسیله بر مشکل کمبود فسفر فائق آید و تا حد امکان کمبود ATP را جبران نماید.
علمی پژوهشی
اصلاح نباتات مولکولی
حسین صبوری؛ عاطفه صبوری؛ مهناز کاتوزی
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1392، صفحه 15-24
چکیده
بهدلیل اهمیت سیستم آمیزشی در توانایی باروری گیاه بهمنظور فهم اساس ژنتیکی صفات مرتبط با سیستم آمیزشی در برنج، خصوصیات مادگی، پرچم و پوشینه با استفاده از جمعیت 2:3F حاصل از تلاقی ارقام ایرانی غریب × خزر مورد تجزیه قرار گرفت. مکانهای ژنی کنترلکننده (QTLs) خصوصیات گل با استفاده از مکانیابی فاصلهای مرکب ردیابی شدند و نقشه ...
بیشتر
بهدلیل اهمیت سیستم آمیزشی در توانایی باروری گیاه بهمنظور فهم اساس ژنتیکی صفات مرتبط با سیستم آمیزشی در برنج، خصوصیات مادگی، پرچم و پوشینه با استفاده از جمعیت 2:3F حاصل از تلاقی ارقام ایرانی غریب × خزر مورد تجزیه قرار گرفت. مکانهای ژنی کنترلکننده (QTLs) خصوصیات گل با استفاده از مکانیابی فاصلهای مرکب ردیابی شدند و نقشه پیوستگی متشکل از 111 نشانگر ریزماهواره تشکیل شد. صفات درجه خروج کلاله، طول کلاله، عرض کلاله، طول خامه، طول بساک، طول لما، طول پالئا، ضخامت لما، ضخامت پالئا، عرض لما و عرض پالئا بررسی شدند. تعداد 10، 5 و 23 QTL بهترتیب برای صفات مرتبط با مادگی، پرچم و اندازه و شکل پوشینه شناسایی شد. نتایج نشان داد که QTLهای qSYL-1، qSYL-6 و qSTL-2a بهترتیب 99/25، 67/30 و 61/24 درصد از تنوع فنوتیپی صفات طول خامه و طول کلاله را تبیین نمودند و بهعنوان QTL بزرگاثر تشخیص داده شدند. با شناسایی این QTLها، بهنژادگران قادر خواهند بود درک بهتری از ماهیت ژنتیکی صفات مرتبط با قدرت ترکیبپذیری ارقام برنج داشته باشند.
علمی پژوهشی
بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی
مهسا بنایی؛ فروغ سنجریان؛ غلامرضا بخشی خانیکی
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1392، صفحه 25-32
چکیده
استیل ترانسفرازها آنزیمهایی هستند که یک گروه استیل از دهنده استیل CoA به یک مولکول گیرنده مناسب انتقال میدهند. واکنش استیل ترانسفرازی در بیوسنتز و همچنین سمزدایی از بسیاری متابولیتهای ثانویه مانند آنتیبیوتیکها دخیل است. تریکوتسنها متابولیتهای ثانویه مهمی هستند که توسط قارچهای پاتوژن گیاهی جنس Fusarium از ...
بیشتر
استیل ترانسفرازها آنزیمهایی هستند که یک گروه استیل از دهنده استیل CoA به یک مولکول گیرنده مناسب انتقال میدهند. واکنش استیل ترانسفرازی در بیوسنتز و همچنین سمزدایی از بسیاری متابولیتهای ثانویه مانند آنتیبیوتیکها دخیل است. تریکوتسنها متابولیتهای ثانویه مهمی هستند که توسط قارچهای پاتوژن گیاهی جنس Fusarium از قبیلFusarium sporotrichioides و Fusarium graminearums تولید میشوند. این قارچها در ژنوم خود دارای ژنهای کدکننده استیل ترانسفرازهای موثر بر تریکوتسنها هستند. در این تحقیقها ژن Tri 101 کدکننده استیل ترانسفراز از قارچ F. sporotrichioides به گیاه توتون انتقال داده شد و تأثیر آن در سمزدایی از تریکوتسن شناخته شده دیاکسینیوالنول، مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این، در بررسی ریشه گیاهان تراریخت برخلاف ریشه گیاهان غیرتراریخت در محیط حاوی دیاکسینیوالنول به رشد طبیعی خود ادامه دادند.
علمی پژوهشی
اصلاح نباتات مولکولی
معصومه رجبی هشجین؛ مصطفی آقایی سربرزه؛ محمدحسین فتوکیان؛ محسن محمدی
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1392، صفحه 33-41
چکیده
بهمنظور بررسی صفات کیفی و پروتئینهای ذخیرهای بذر، 11 ژنوتیپ گندم دوروم و سه رقم گندم فلات و ایگل و Verinac انتخاب شدند. هشت صفت کیفی شامل سختی دانه، عدد زلنی، گلوتن خشک، گلوتن مرطوب، حجم نان، رطوبت دانه، درصد جذب آب و درصد پروتئین اندازهگیری شدند. برای تفکیک زیرواحدهای گلوتنین از روش SDS-PAGEاستفاده شد. تجزیه خوشهای ...
بیشتر
بهمنظور بررسی صفات کیفی و پروتئینهای ذخیرهای بذر، 11 ژنوتیپ گندم دوروم و سه رقم گندم فلات و ایگل و Verinac انتخاب شدند. هشت صفت کیفی شامل سختی دانه، عدد زلنی، گلوتن خشک، گلوتن مرطوب، حجم نان، رطوبت دانه، درصد جذب آب و درصد پروتئین اندازهگیری شدند. برای تفکیک زیرواحدهای گلوتنین از روش SDS-PAGEاستفاده شد. تجزیه خوشهای صفات کیفی، نمونهها را به 3 گروه تقسیم کرد. نتایج همبستگی نشان داد که درصد پروتئین با عدد زلنی و سختی دانه و گلوتن مرطوب و خشک همبستگی مثبت دارد. همچنین درصد پروتئین با حجم نان و درصد رطوبت همبستگی منفی داشت. نتایج تجزیه رگرسیون به روش گامبهگام نشان داد که گلوتن خشک 90 درصد از تغییرات میزان پروتئین را توجیه میکرد. در بررسی زیرواحدهای سنگین گلوتنین(HMW-GS) در مکان ژنی Glu-A1 در ارقام فلات و ایگل بهترتیب آلل یک و *2 مشاهده شد. همچنین آلل *2 در سه ژنوتیپ (Kc- 525، Wc-3122، Wc-45505) مشاهده شد. برای مکان ژنی Glu-B1 در رقم فلات آلل 9+7 و در رقم ایگل و Verinac آلل 18+17 مشاهده شد. همچنین در این مکان ژنی در 6 ژنوتیپ (TN-12590، Kc-3638، TN-12501، Kc- 525، Wc-3122، Wc-45505) آلل 18+17، و در ژنوتیپهای (TN-12595، TN-12567) آلل 8+7 مشاهده گردید. نتایج این تحقیق میتواند در برنامههای اصلاحی و انتخاب جهت بهبود کیفیت گندم دوروم مفید باشد.
علمی پژوهشی
مهندسی ژنتیک و انتقال ژن
علیرضا عباسی؛ ناهید رعناییان؛ فریبا ابویی؛ اوو سونوالد؛ لارس فول
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1392، صفحه 43-52
چکیده
در شرایط تنش، گونههای فعال اکسیژن (ROS) که از اکسیژن مولکولی مشتق میشوند، در برگها تجمع مییابند و سبب اکسیداسیون ترکیبات مهم سلولی از جمله پروتئینها، کلروفیل و لیپیدها میشوند. بهطور کلی توکوفرولها1 تحت عنوان ویتامین E مطرح هستند. ویتامین E از ترکیبات محلول در چربی است و در ترکیب با کاروتنوئیدها، آسکوربات، گلوتاتیون ...
بیشتر
در شرایط تنش، گونههای فعال اکسیژن (ROS) که از اکسیژن مولکولی مشتق میشوند، در برگها تجمع مییابند و سبب اکسیداسیون ترکیبات مهم سلولی از جمله پروتئینها، کلروفیل و لیپیدها میشوند. بهطور کلی توکوفرولها1 تحت عنوان ویتامین E مطرح هستند. ویتامین E از ترکیبات محلول در چربی است و در ترکیب با کاروتنوئیدها، آسکوربات، گلوتاتیون و آنتیاکسیدانهای دیگر در نگهداری یکپارچگی غشاهای فتوسنتزی در شرایط تنش نقش مهمی دارد. توکوفرولها و توکوترینولها2 مولکولهای آمفیپاتیکی3 هستند که بهعنوان آنتیاکسیدان قادر به حذف گونههای فعال اکسیژن و رادیکالهای لیپید پیروکسیل در محیطهای چربیدوست هستند. هموجنتیسات فتیل ترانسفراز (HPT)4 از آنزیمهای کلیدی مسیر بیوسنتز ویتامین E است. در این تحقیق برای بررسی نقش آنزیم HPT در تولید متابولیت توکوفرول، خاموشی این ژن با استفاده از تکنیک RNAi مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان آرابیدوپسیس بهروش غوطهوری گلآذین تراریخت شدند و گیاهان حاصل با آنتیبیوتیک کانامایسین مورد ارزیابی اولیه قرار گرفتند و سپس میزان توکوفرول آنها بررسی شد. در محیط حاوی کانامایسین حدود 70 گیاه بهدست آمد. ارزیابی میزان توکوفرول در لاینهای بهدستآمده نشان داد که میزان توکوفرول در حدود 28 لاین نسبت به شاهد کاهش معنیدار داشته است و در بقیه تفاوت معنیداری ملاحظه نشد که در این بین لاینهای 43، 68، 67، 70 و 58 بهترتیب بیشترین کاهش را نشان دادند.
علمی پژوهشی
اصلاح نباتات مولکولی
میثم علی زاده؛ قربانعلی نعمت زاده؛ محمد علی ابراهیمی؛ سیدحمید رضا هاشمی
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1392، صفحه 53-60
چکیده
برنج غذای عمده و منبع اصلی کربوهیدرات برای بیش از یک سوم از جمعیت جهان است. این گیاه همچنین جزء غذاهای اصلی مردم ایران محسوب میشود. در این پژوهش بهمنظور ارزیابی و انگشتنگاری تعدادی ژرمپلاسم برنج کشور که شامل 28 رقم محلی و 19 رقم خارجی بوده است، از نشانگرهای مولکولی AFLP استفاده گردید. با استفاده از 10 ترکیب آغازگر، تعداد 675 نوار ...
بیشتر
برنج غذای عمده و منبع اصلی کربوهیدرات برای بیش از یک سوم از جمعیت جهان است. این گیاه همچنین جزء غذاهای اصلی مردم ایران محسوب میشود. در این پژوهش بهمنظور ارزیابی و انگشتنگاری تعدادی ژرمپلاسم برنج کشور که شامل 28 رقم محلی و 19 رقم خارجی بوده است، از نشانگرهای مولکولی AFLP استفاده گردید. با استفاده از 10 ترکیب آغازگر، تعداد 675 نوار (باند) بهدست آمد که تعداد 429 نوار (5/63%) چندشکلی نشان دادند. از بین آغازگرهای مورد استفاده، ترکیب آغازگر، E-TTG و M-CAT با 107 نوار بیشترین تعداد نوار و ترکیب آغازگر، E-AGG و M-CTG با 34 نوار کمترین تعداد نوار را تولید نمودند. مقدار متوسط محتوای اطلاعات چندشکل (PIC) نیز در این تحقیق 34/0 برآورد گردید. بهترین ترکیب آغازگرها برای تفکیک بهتر نمونههای برنج نیز E-TTG و M-CAT با شاخص نشانگر 1/24 تشخیص داده شد. میانگین شباهت ژنتیکی بر پایه ضریب Nei، 67/0 تخمین زده شد (97/040/0). دندروگرام بهدستآمده با استفاده از روش UPGMA، سه گروه اصلی را بین ارقام مورد بررسی مشخص نمود که با نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل PCA نیز همخوانی داشت. در این تحقیق نشانگر AFLP توانست اثرانگشت منحصر به فردی را برای تمامی ارقام ایجاد کند. با توجه به شناسایی گروههای هتروتیک، نتایج حاصل از این تحقیق میتواند در برنامههای اصلاحی جهت تولید ارقام هیبرید و امیدبخش استفاده قرار گیرد.
علمی پژوهشی
کشت بافت و ریزازدیادی
مریم توکلی؛ مهران عنایتی شریعت پناهی
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1392، صفحه 61-68
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بهینه سازی بکارگیری تکنیک موتاسیون در جنین زایی میکروسپورهای کلزا انجام شد. هیبریدهای Hyola 401 و Hyola 420 به عنوان مواد گیاهی و موتاژن شیمیایی EMS (اتیل متان سولفونات) استفاده گردیدند. استوک EMS برای غلظت های 1/0، 2/0 و 3/0 درصد با استفاده از محیط کشت NLN13 تهیه و میکروسپورها در غلظت های مورد نظر و با زمان های 30 ، 60 و 90 دقیقه تیمار شدند. ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف بهینه سازی بکارگیری تکنیک موتاسیون در جنین زایی میکروسپورهای کلزا انجام شد. هیبریدهای Hyola 401 و Hyola 420 به عنوان مواد گیاهی و موتاژن شیمیایی EMS (اتیل متان سولفونات) استفاده گردیدند. استوک EMS برای غلظت های 1/0، 2/0 و 3/0 درصد با استفاده از محیط کشت NLN13 تهیه و میکروسپورها در غلظت های مورد نظر و با زمان های 30 ، 60 و 90 دقیقه تیمار شدند. بعد از اعمال تیمار، میکروسپورها در محیط NLN13 کشت و سپس به مدت 14 روز در دمای °C30 قرار داده شدند. نتایج نشان داد که در هر دو هیبرید در غلظت 1/0% موتاژن و زمان 90 دقیقه بیشترین تعداد جنین ها به دست آمد. هر سه غلظت بکار برده شده از EMS و شاهد در مدت زمان 90 دقیقه از نظر جین زایی اختلاف معنی داری با هم داشتند و هر چه غلظت در این زمان افزایش یافت تعداد جنین های بدست آمده کمتر بود. جنین ها پس از انتقال به محیط B5 همراه با اسید جیبرلیک و نگهداری در دمای °C4 و تاریکی به مدت 10 روز به انکوباتور با دمای °C25 منتقل شدند. گیاهچه های رشد کرده به محیط باززایی B5 بدون اسید جیبرلیک انتقال یافتند. در هر دو هیبرید غلظت 3/0% از EMS که در مدت زمان 90 دقیقه اعمال شده بود، دارای بیشترین میزان باززایی کل بود.
علمی پژوهشی
اصلاح نباتات مولکولی
سارا کبیرنتاج؛ الناز قطبی راوندی؛ فرخنده رضانژاد؛ بهزاد شاهین کلیبر
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1392، صفحه 69-76
چکیده
استفاده از Agrobacterium rhizogenes جهت ایجاد کشت ریشههای موئین، روشی مناسب برای افزایش تولید متابولیتهای ثانویه به خصوص ترکیبات دارویی بهروش in vitro در گونههای گیاهی مختلف میباشد. سیستمهای ریشهموئین دارای رشد بسیار سریع بوده و بهدلیل داشتن انشعابات و تارهای کشنده فراوان و همچنین میزان بیشتر سنتز متابولیتها ...
بیشتر
استفاده از Agrobacterium rhizogenes جهت ایجاد کشت ریشههای موئین، روشی مناسب برای افزایش تولید متابولیتهای ثانویه به خصوص ترکیبات دارویی بهروش in vitro در گونههای گیاهی مختلف میباشد. سیستمهای ریشهموئین دارای رشد بسیار سریع بوده و بهدلیل داشتن انشعابات و تارهای کشنده فراوان و همچنین میزان بیشتر سنتز متابولیتها در هر واحد بیوماس (زیستتوده)، دارای ظرفیت بیوسنتزی مشابه و یا بیشتر از ریشههای طبیعی برای متابولیـتهای ثانویه هستند. در این تحقیق ریشههای موئین در ریزنمونههای لپهای بهدستآمده از گیاهچههای 8 روزه درون شیشهای کاسنی توسط سویههای A4، A13 و 15834 بهروش سوسپانسیونی القاء شد. میزان ترکیبات فنولی کل و کلروژنیکاسید در کلونهای ریشه موئین رشد یافته و ریشههای غیرتراریخته (شاهد) اندازهگیری شد. نتایج حاکی از عدم تولید کلروژنیکاسید در تمامی کلونهای بررسی شده، افزایش معنیدار میزان ترکیبات فنولی کل در کلونهای القاءشده توسط سویههای A4 و A13 و کاهش این ترکیبات در اثر القاء توسط سویه 15834 میباشد. نتایج این مطالعه تأییدکننده تأثیر چشمگیر سویههای اگروباکتریوم رایزوژنز در تولید ترکیبات فنولی میباشد، به نحویکه با انتخاب سویه مناسب میتوان تولید این ترکیبات را در کشتهای ریشه موئین افزایش داد.
علمی پژوهشی
مهندسی ژنتیک و انتقال ژن
ناهید احمدی؛ حسن رهنما
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1392، صفحه 77-85
چکیده
بیان موقت ژنهای بیگانه در بافتهای گیاهی برای آنالیز عملکرد ژن در زمان کوتاه روش کارآمدی میباشد. این روش سریع، انعطافپذیر، ساده و در بافتهای تمایز یافته قابل اجرا است. پیشبر 2A11 از پیشبرهای ویژه بافت میوه گیاه گوجهفرنگی است که باعث بیان بالای ژن 2A11 در میوه میشود. هدف از این تحقیق همسانهسازی پیشبر 2A11 و بررسی بیان ...
بیشتر
بیان موقت ژنهای بیگانه در بافتهای گیاهی برای آنالیز عملکرد ژن در زمان کوتاه روش کارآمدی میباشد. این روش سریع، انعطافپذیر، ساده و در بافتهای تمایز یافته قابل اجرا است. پیشبر 2A11 از پیشبرهای ویژه بافت میوه گیاه گوجهفرنگی است که باعث بیان بالای ژن 2A11 در میوه میشود. هدف از این تحقیق همسانهسازی پیشبر 2A11 و بررسی بیان آن است. پس از استخراج DNA ژنومی از گیاه گوجهفرنگی، پیشبر 2A11 با استفاده از پرایمر اختصاصی تکثیر و در ناقل PTZ57R/T همسانهسازی شد. قطعه موردنظر با دو آنزیم برشی BamHI و HindIII جدا و جایگزین پیشبر دایمی CaMV35S در ناقل دوگانه pBI121 گردید. پلاسمیدهای نوترکیب بهروش شوک حرارتی به Agrobacterium tumefaciens سویه LBA4404 منتقل شدند. با استفاده از روش اگرواینفیلتریشن بیان ژن GUS در بافت میوه گیاهان گوجهفرنگی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که در مقایسه با پیشبر CaMV35S، 2A11 نیز با کارایی بالایی باعث بیانژن GUS در میوه گوجهفرنگی میشود. بنابراین، از این پیشبر میتوان برای بیان پروتئینهای نوترکیب در میوه گوجهفرنگی استفاده کرد.
علمی پژوهشی
سیتوژنتیک
مهران غلامی؛ معصومه جمال امیدی؛ کوروش فلک رو
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1392، صفحه 87-97
چکیده
چای (Camellia sinensis (L.) O.Kuntze) یکی از گیاهان نوشابهای کافئیندار است که معرفی ارقام آن، نیازمند شناخت ژنتیک گیاه است. برای مطالعه کاریوتیپی چای، مریستم نوک ریشه 9 ژنوتیپ انتخاب شدند. نتایج نشان داد که استفاده از آلفابرمونفتالین (8 ساعت) برای پیشتیمار، محلول فارمر (24 ساعت) برای تثبیت و رنگآمیزی کروموزومها با هماتاکسیلین، نمونههای ...
بیشتر
چای (Camellia sinensis (L.) O.Kuntze) یکی از گیاهان نوشابهای کافئیندار است که معرفی ارقام آن، نیازمند شناخت ژنتیک گیاه است. برای مطالعه کاریوتیپی چای، مریستم نوک ریشه 9 ژنوتیپ انتخاب شدند. نتایج نشان داد که استفاده از آلفابرمونفتالین (8 ساعت) برای پیشتیمار، محلول فارمر (24 ساعت) برای تثبیت و رنگآمیزی کروموزومها با هماتاکسیلین، نمونههای میکروسکوپی مناسبی برای مطالعه خصوصیات مورفولوژیک کروموزومهای میتوزی چای ارایه مینماید. شمارش تعداد کروموزومها نشان داد که همه چایها، دیپلویید و دارای 30=n2 کروموزوم از انواع متاسنتریک و سابمتاسنتریک با فراوانیهای متفاوت بودند و کروموزوم ماهوارهدار مشاهده نشد. دامنه تغییرات طول کل کروموزومها از 10/1 میکرون تا 42/4 میکرون متغیر بود. تجزیه واریانس دادههای مربوط به 8 ویژگی مورفولوژیک کروموزومها مشخص نمود که بین ژنوتیپها، کروموزومها و اثرات متقابل ژنوتیپ×کروموزوم اختلاف معنیداری (1%) وجود داشت. از نظر آمارههای DRL و L/S نیز، کلون شوروی برگریز (101) و کلون 35 دارجلینگ بهترتیب بیشترین و کمترین تقارن کاریوتیپی را داشتند. در تجزیه به مؤلفههای اصلی، نقش شاخص سانترومری، طول بازوی کوتاه و نسبت بازوی کوتاه به بازوی بلند و طول کل کروموزوم در تشکیل مؤلفه اول بیش از سایر خصوصیات بود و این مؤلفه بهتنهایی بیش از 78% تغییرات و بههمراه مؤلفه دوم، بیش از 97% تغییرات را توجیه نمودند. تجزیه خوشهای ژنوتیپها بهروش UPGMA، مشابه با نتیجه بای پلات مؤلفههای اصلی، توانست چایهای مورد بررسی را در چهار گروه قرار دهد، بهنحوی که کلون امیدبخش 100 بهتنهایی در یک گروه قرار گرفت.
علمی پژوهشی
کشت بافت و ریزازدیادی
حامد ابراهیم زاده؛ محمود لطفی؛ شیوا عزیزی نیا؛ فرنگیس قنواتی
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1392، صفحه 99-108
چکیده
در پژوهش حاضر تولید گیاهان هاپلوئید در کدو از طریق القای رویانهای بکرزا مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور گلهای ماده توسط بساکهای پرتوتابیشده با دزهای مختلف (25، 50، 75، 100 و 200 گری) اشعه گاما گردهافشانی شدند. جنینهای القاءشده سه تا پنج هفته پس از گردهافشانی نجات داده شده و در محیط اختصاصیE20 کشت شدند. طبق نتایج ...
بیشتر
در پژوهش حاضر تولید گیاهان هاپلوئید در کدو از طریق القای رویانهای بکرزا مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور گلهای ماده توسط بساکهای پرتوتابیشده با دزهای مختلف (25، 50، 75، 100 و 200 گری) اشعه گاما گردهافشانی شدند. جنینهای القاءشده سه تا پنج هفته پس از گردهافشانی نجات داده شده و در محیط اختصاصیE20 کشت شدند. طبق نتایج تحقیق بیشترین تعداد جنین از دزهای 50 و 75 گری اشعه گاما بهدست آمد که 82% از کل جنینهای حاصله را در بر میگرفت و این درحالی بود که هیچ جنینی در دز 200 گری بهدست نیامد. باززایی و تولید گیاهان هاپلوئید بهشدت تحت تأثیر شدت دز اشعه گاما، تیپ و مرحله جنینی بود. بیشترین باززایی و تولید گیاه هاپلوئید مربوط به دز 50 گری بود که با 27 گیاه باززا شده و تولید 11 گیاه هاپلوئید اختلاف معنیداری را با سایر دزها درسطح 5% از خود نشان داد. جنینهای بیشکل فقط گیاه دیپلوئید تولید کردند؛ درحالیکه بهترتیب 17/29، 33/33، 14/57، 67/66، 100 و 100 درصد از گیاهان بهدستآمده از جنینهای لپهای، قلبی، اژدری، نوکپیکانی، نوکاژدری و کروی هاپلوئید بودند. بهطور کلی در طول مطالعه از 7744 بذر استخراجی، 127 جنین و 44 گیاه کامل بهدست آمد؛ که از این میان هاپلوئیدی 17 گیاه توسط فلوسایتومتری و شمارش کلروپلاستهای سلولهای نگهبان روزنه و همچنین بررسی خصوصیات موفولوژیکی تأیید شد.
علمی پژوهشی
رضا مرادی؛ سمیرا شهبازی؛ حسین اهری مصطفوی؛ محمدعلی ابراهیمی؛ حامد عسکری؛ سید مهیار میرمجلسی
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1392، صفحه 109-117
چکیده
در این تحقیق اثر بازدارندگی دزهای مختلف اشعه گاما بر جوانهزنی اسپور قارچ Trichoderma harzianum و تأثیر آن در خصوصیات مورفولوژیکی و آنتاگونیستی موتانتهای حاصل در کنترل قارچ بیمارگر Rhizoctonia solani بررسی شد. برای این منظور سوسپانسیون اسپور تریکودرما در معرض دزهای 0، 50، 150، 200، 250، 300، 350، 400 و 450 گری اشعه گاما قرار گرفت. برای بررسی تأثیر اشعه گاما ...
بیشتر
در این تحقیق اثر بازدارندگی دزهای مختلف اشعه گاما بر جوانهزنی اسپور قارچ Trichoderma harzianum و تأثیر آن در خصوصیات مورفولوژیکی و آنتاگونیستی موتانتهای حاصل در کنترل قارچ بیمارگر Rhizoctonia solani بررسی شد. برای این منظور سوسپانسیون اسپور تریکودرما در معرض دزهای 0، 50، 150، 200، 250، 300، 350، 400 و 450 گری اشعه گاما قرار گرفت. برای بررسی تأثیر اشعه گاما بر رشد ریسه، قارچ تریکودرما با دزهای 0، 400، 800، 1200، 1600، 2000 و 2500 گری پرتوتابی شد. نتایج حاصل نشان داد که پرتوتابی در محدوده دز450 گری بهطور کامل مانع جوانهزنی اسپور قارچ میشود و دز 250 گری بهعنوان دامنه دز اپتیمم برای القای جهش در تریکودرما انتخاب شد. همچنین پرتو گاما باعث تنوع در خصوصیات مورفولوژیکی قارچ تریکودرما از جمله شکل، رنگ، اسپوردهی و سرعت رشد ریسه شد. نتایج آزمون آنتاگونیستی نشان داد پتانسیل کنترلکنندگی جدایههای جهشیافته در مقایسه با جدایه مادری (شاهد) در برابر قارچ پاتوژن R.solani بهطور معنیداری افزایش یافته است. براساس نتایج این بررسی، با استفاده از روش القای موتاسیون با پرتوتابی گاما توانایی کنترل بیولوژیکی در قارچ تریکودرما بهصورت کاملاً معنیداری افزایش پیدا میکند.
علمی پژوهشی
بیوتکنولوژی بیماریهای گیاهی
فاطمه حسینی؛ رضا پوررحیم؛ مژده ملکی؛ شیرین فرزادفر
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1392، صفحه 119-131
چکیده
و ویروس A سیبزمینی (PVA) از جمله ویروسهای مهم خسارتزا در سیبزمینی میباشد. در بهار وتابستان 1389، تعددا 280 و463 نمونه برگی بهترتیب علائمدار و تصادفی و نیز تعداد 1336 غده از مزارع سیبزمینی استانهای خراسان رضوی و مرکزی جمعآوری وکل نمونهها با استفاده از آزمون الایزا از نظر آلودگی به ویروس PVA مورد بررسی قرار گرفتند. ...
بیشتر
و ویروس A سیبزمینی (PVA) از جمله ویروسهای مهم خسارتزا در سیبزمینی میباشد. در بهار وتابستان 1389، تعددا 280 و463 نمونه برگی بهترتیب علائمدار و تصادفی و نیز تعداد 1336 غده از مزارع سیبزمینی استانهای خراسان رضوی و مرکزی جمعآوری وکل نمونهها با استفاده از آزمون الایزا از نظر آلودگی به ویروس PVA مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل بیانگر گسترش آلودگی به این ویروس در 39 و 10 درصد نمونههای علائمدار، 24 و 5 درصد نمونههای تصادفی و 17 و 13 درصد غدههای جمعآوریشده بهترتیب از دو استان مرکزی و خراسان رضوی بود. همچنین دامنه میزبانی جدایههای PVA بهدست آمده در شرایط گلخانه روی 10 جنس و گونه گیاه محک مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از روش RT-PCR ناحیه ژن پروتئین پوششی (CP) چهار جدایه PVA، تکثیر و توالی آن تعیین شد (رسشمار). توالی نوکلئوتیدی ژن CP چهار جدایه ایرانی PVA با توالی مربوطه در 37 جدایه خارجی این ویروس مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته و درخت تبارزایی رسم گردید. در این درخت، 41 جدایه مورد بررسی بر اساس ژن CP به دو گروه اصلی I (شامل دو زیرگروه IA و IB) و II تقسیم شدند. سه جدایه ایرانی Ar2، Kh4 و F2 از استان مرکزی در زیرگروه IA دارای بیشترین شباهت با جدایههایی از آلمان و هلند (بهترتیب Y11427 و X91968) و جدایه Gh4 در زیر گروه IB دارای بیشترین شباهت با جدایهای از چین (DQ309063) بود. این اولین مطالعه در زمینه روابط تبارزایی جدایههای ایرانی PVA و نیز اولین گزارش از وقوع آلودگی به این ویروس در مزارع سیبزمینی استان مرکزی میباشد. نتایج حاصله نشاندهنده حضور واریانتها و جدایههای متنوع این ویروس در کشور بوده و این اطلاعات در تهیه و اصلاح ارقام مقاوم سیبزمینی در برابر این ویروس حائز اهمیت است.
علمی پژوهشی
ژنومیکس
محمد علی ابراهیمی؛ مهرشاد زین العابدینی
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1392، صفحه 133-148
چکیده
امروزه با توجه به درک اهمیت اقتصادی، اکولوژیک، فرهنگی و اجتماعی تنوع زیستی، گامهایی در راستای شناسایی، تعیین کمیت، شناخت نحوه توزیع و روابط ژنتیکی برداشته شده است. علاوه بر این، تجزیه و تحلیل تنوع ژنتیکی از جنبههای مختلف از جمله بررسی پراکنش تنوع آللی، ساختار ژنتیکی و روابط خویشاوندی بین و درون جوامع، گونهها و افراد مختلف، ...
بیشتر
امروزه با توجه به درک اهمیت اقتصادی، اکولوژیک، فرهنگی و اجتماعی تنوع زیستی، گامهایی در راستای شناسایی، تعیین کمیت، شناخت نحوه توزیع و روابط ژنتیکی برداشته شده است. علاوه بر این، تجزیه و تحلیل تنوع ژنتیکی از جنبههای مختلف از جمله بررسی پراکنش تنوع آللی، ساختار ژنتیکی و روابط خویشاوندی بین و درون جوامع، گونهها و افراد مختلف، از جمله دغدغههای علوم زیستی بهشمار میآید. در این ارتباط و با توجه به اهمیت شناسایی، حفظ و نگهداری ذخایر توارثی، اطمینان از موجودیت دائمی آنها و بهکارگیری این منابع به عنوان ابزاری مناسب جهت تسهیل فرآیندهای اصلاحی و استراتژیهای مدیریتی، کارایی برخی از روشهای مختلف ژنتیکی و ژنومیک مانند نشانگرهای ریزماهواره مبتنی بر ژنوم و ترانسکریپتوم، در بررسی برخی از گیاهان زراعی و باغی مانند زعفران و نیز گونههایی از جنس Prunus و Punica مورد ارزیابی قرار گرفت. از بین نشانگرهای بهکار رفته در مطالعات فوق، نشانگرهای ریزماهواره مبتنی بر ژنوم، اطلاعات پیرامون فرآیندهای مرتبط با بخشبندی رویشگاهها و جمعیتهای کوچک، توزیع تنوع آللی، ارایه الگوهای مدیریت ژرمپلاسم و روابط ژنتیکی در زمینه ژنتیک حفاظتی را بهبود بخشیده است. علاوه بر این، روش ترانسکریپتئومیک و ژنومیک، امکان مطالعه تنوع فعالیت ژنها، ناشی از عملکرد حاصل از بخشبندی رویشگاه، تنوع میزان مقاومت در برابر تنشهای زیستی و غیرزیستی و تغییرات محیطی، و شناسایی نشانگرهای مناسب برای انجام برخی از مطالعات مانند گزینش بهکمک نشانگر را میسر میکند. در این مقاله ما تشریح کردهایم که چگونه تلفیق تنوع ژنومیک و ترانسکریپتوم به همراه ابزار جدید بیوانفورماتیک در برخی گونههای مهم زراعی و باغی میتوانند شناسایی تأثیرات نسبی تهدیدهای ژنتیکی و محیطی را بهبود بخشیده و چشم اندازهای جدیدی را در مطالعات حفاظت از ذخایر توارثی بگشایند.
علمی پژوهشی
اصلاح نباتات مولکولی
ناهید رعناییان؛ علیرضا عباسی؛ حسن زینالی خانقاه
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1392، صفحه 149-156
چکیده
قرارگرفتن گیاهان در معرض تنشهای زنده و غیر زنده منجر به القای تنش اکسیداتیو در آنها می شود. مقادیر آنتیاکسیدانهای متفاوت در گیاهان افزایشیافته که این امر منجر به افزایش ظرفیت پاکسازی گونههای فعال اکسیژن میشود. ویتامین E شامل یک دسته از آنتیاکسیدانهای محلول در چربی است که سنتز این گروه از ویتامینها ...
بیشتر
قرارگرفتن گیاهان در معرض تنشهای زنده و غیر زنده منجر به القای تنش اکسیداتیو در آنها می شود. مقادیر آنتیاکسیدانهای متفاوت در گیاهان افزایشیافته که این امر منجر به افزایش ظرفیت پاکسازی گونههای فعال اکسیژن میشود. ویتامین E شامل یک دسته از آنتیاکسیدانهای محلول در چربی است که سنتز این گروه از ویتامینها محدود به ارگانیسمهای فتوسنتزی شامل گیاهان، جلبکها و بعضی سیانوباکترها است. در این تحقیق ناحیه کدکننده ژن توکوفرولسیکلاز آرابیدوپسیس (که تبدیل 2و3-دی متیل-5-فیتیل-1و4- بنزوکوئینون را به گاما – توکوفرول کاتالیز میکند) وارد ناقل pBin گردید. سپس این سازه ژنی با استفاده از باکتری Agrobacterium tumefaciens به گیاه توتون انتقال داده شد. برای تراریختی توتون از برگهای گیاهچههای 3-2 هفتهای بهعنوان ریزنمونه و روش باززایی مستقیم استفاده شد. بهمنظور تأیید تراریختی از آزمون PCR و با توجه به اینکه سازه مورد استفاده دارای ژن مقاومت به کانامایسین است، از کشت بذور گیاهان تراریخت نسل اول در محیط دارای کانامایسین استفاده شد. سپس گیاهچههای مقاوم به آنتیبیوتیک حاصل به گلدان منتقل و با استفاده از آزمون PCR تراریختی گیاهان مجدداً تأیید گردید. بهمنظور بررسی اثر ژن روی پارامتر فیزیولوژیک محتوای آب نسبی، گیاهان تراریخته و شاهد در معرض تنش خشکی قرار گرفته و محتوای آب نسبی آنها اندازهگیری شد. که نتایج نشان داد محتوای آب نسبی گیاهان تراریخت نسبت به گیاهان شاهد کمتر کاهش یافته است.